Beleidsprioriteiten 2026
Het Ministerie van OCW geeft in de begroting in de beleidsagenda op hoofdlijnen aan wat de beleidsprioriteiten zijn en welke subthema's hierbij horen. De beleidsagenda geeft een beschrijving op hoofdlijnen en in monitoringsmatrices is per beleidsprioriteit en sub-thema meer detailinformatie beschikbaar.
Een sterke basis en hoge kwaliteit
Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.
- Een actueel en kwalitatief goed curriculum waarbinnen basisvaardigheden naar een hoger niveau worden getild
- Digitalisering en innovatie
- Consistente sturing en duidelijkheid in rollen en bekostiging
- Dalende studentenaantallen
- Grip op internationale studenten
- Internationale samenwerkingen en kennisveiligheid
- Kennisontwikkeling voor Nederland
- Ruimte voor onderzoekers in de wetenschap
- Nationaal versterkingsplan microchipindustrie
- Klimaat en energie
- Samenwerking en profilering in de wetenschap
- Controle uitwonendenbeurs
- Tegemoetkoming studenten-leenstelsel
Goed en voldoende onderwijspersoneel
Het Ministerie van OCW zet via de lerarenstrategie in op voldoende leraren, ondersteunend personeel en schoolleiders die goed zijn opgeleid, hun vakkennis bijhouden, zich professionaliseren en met plezier in een aantrekkelijke omgeving werken. Goed onderwijspersoneel is een randvoorwaarde voor sterke onderwijskwaliteit waarbij aandacht is voor de uitdagingen rondom de arbeidsmarktkrapte. De aantrekkelijkheid van werken in het funderend onderwijs dient te verbeteren en iedereen dient hieraan bij te dragen; overheid, werkgevers en werknemers.
Sociale veiligheid en gelijke behandeling
Het Ministerie van OCW werkt aan sociale veiligheid en gelijke behandeling, zodat iedereen in Nederland op een vrije en volwaardige manier kan deelnemen aan de samenleving. Een sociaal veilige omgeving is voorwaardelijk voor de bevordering van kwaliteit in onderwijs, cultuur en wetenschap. In een wereld waarin fysieke en digitale veiligheid minder vanzelfsprekend zijn geworden, houdt het Ministerie van OCW ook oog voor het belang van sociale samenhang en het voorkomen van polarisatie.
- Een vrij en veilig schoolklimaat voor leerlingen én personeel in het funderend onderwijs
- Sociale veiligheid in het mbo, hbo, wo en de wetenschap
- Veiligheid voor vrouwen en lhbtiq+ personen
Iedereen is nodig
Een goede opleiding, (digitale) vaardigheden en kritisch kunnen denken zijn essentieel voor de economische ontwikkeling en het aanpakken van grote transities. Het Ministerie van OCW beoogt dat ieder talent wordt ingezet voor de steeds krapper wordende arbeidsmarkt én dat iedereen zo goed mogelijk kan meedoen in de samenleving, ook in het kader van brede welvaart en sociale cohesie.
- Maatschappelijke diensttijd (MDT)
- Iedereen doet mee in het mbo
- Opleiden voor de arbeidsmarkt van de toekomst
- Leven lang ontwikkelen (LLO)
- Regionale samenwerking voortgezet (speciaal) onderwijs (v(s)o), mbo en hbo
- Volwaardig meedoen
Versterking culturele en creatieve sector
Cultuur is een onmisbaar onderdeel van een democratische samenleving en de culturele en creatieve sector dragen bij aan het verdien- en concurrentievermogen van Nederland. Culturele instellingen werken daarbij als bindmiddel voor de samenleving, als bron van verbeeldingskracht en als weerspiegeling van onze nationale en collectieve identiteit. Het Ministerie van OCW heeft als doel een sterk cultureel en creatief klimaat te creëren zodat onder andere de podiumkunsten, musea, ontwerp, film en literatuur zich kunnen blijven ontwikkelen. Daarnaast houden we aandacht voor het slavernijverleden.
- Bibliotheken en leesbevordering
- Archiefwet
- Erfgoed
- Cultuurbeoefening
- Basisinfrastructuur 2025 - 2028
- Creative Industries Immersive Impact Coalition (CIIIC)
Versterking van het lokale en landelijke medialandschap
Het Ministerie van OCW streeft ernaar een veilige en vrije omgeving voor journalisten te waarborgen en te zorgen dat alle inwoners van Nederland toegang hebben tot onafhankelijke nieuwvoorziening. Daarnaast is het versterken van de maatschappelijke weerbaarheid tegen desinformatie en het voorkomen van wantrouwen jegens onafhankelijke nieuwbronnen een belangrijk speerpunt.
Werken aan publieke dienstverlening
Het Ministerie van OCW werkt aan herstel van vertrouwen in de overheid. Met het programma OCW Open wordt sinds mei 2021 gewerkt aan de verbetering van de uitvoering, het bevorderen van transparantie over de totstandkoming van beleid en regelgeving en reflectie op de gevolgen van beleid en regelgeving voor mensen en organisaties.