Ga direct naar inhoud

Grip op internationale studentenstromen

Op deze pagina staat de monitoringsmatrix voor 'Grip op internationale studentenstromen'. Dit is één van de subthema's van de beleidsprioriteit 'Een sterke basis en hoge kwaliteit' uit de begroting voor 2026 van OCW.

Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.

Subthema

Grip op internationale studentenstromen

In het hbo en wo blijft het van belang te werken aan een goede balans tussen enerzijds het benutten van de grote toegevoegde waarde van internationalisering en anderzijds het behouden van de kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid van het stelsel.

Beleid
  1. Wetsvoorstel internationalisering in balans
  • In 2026 werken we verder aan de invoering en implementatie van de instrumenten die de Wet internationalisering in balans introduceert om studentenstromen te kunnen sturen en beheersen en om het Nederlands als onderwijs- en onderzoekstaal te behouden en versterken.
  • Vanuit zelfregie zijn instellingen gezamenlijk aan zet om keuzes te maken in hun anderstalig en Nederlandstalig onderwijsaanbod. De toets anderstalig onderwijs waarmee de doelmatigheid van anderstalige bacheloropleidingen wordt beoordeeld vormt het sluitstuk daarvan.
  • Daarnaast zullen instellingen op instellingsniveau taalbeleid vaststellen en werken aan maatregelen om de taalvaardigheid van studenten te bevorderen.
  • Tot slot worden binnen instellingen capaciteitsfixi voorbereid, om gerichter te kunnen sturen op onderwijscapaciteit.

Financiële middelen
  1. Wetsvoorstel internationalisering in balans: De uitvoering van de maatregelen die de wet introduceert worden door de instellingen gefinancierd vanuit de lumpsumbekostiging.

Beleidsartikel

Beleidsindicatoren
  1. Wetsvoorstel internationalisering in balans

Onderzoek en monitoring

Blijfkans

  • Stayrate en arbeidsmarktpositie van internationale afgestudeerden 2013-2022 (NUFFIC, 2025)
  • Blijfkansen van afgestudeerden internationale studenten uit het Nederlandse hoger onderwijs en hun impact op arbeidsmarktramingen (ROA, 2024)
  • Blijven na afstuderen: waarom internationale studenten besluiten van Nederland hun nieuwe thuis te maken (NUFFIC, 2023)
  • Derde van internationale afgestudeerden blijft in Nederland om te werken. (CBS, 2023)

Instroom internationale studenten

  • Inkomende diplomamobiliteit in het hbo en wo 2023-24 (NUFFIC, 2024)
  • De invloed van macro-factoren op diplomamobiliteit (NUFFIC, 2024)
  • Internationalisering in perspectief: aantallen studenten, studiekeuze en arbeidsmarkt (Rathenau Instituut, 2024)
  • Waar komen internationale studenten in Nederland vandaan? (CBS, 2023)
  • Factsheet internationale studenten (NUFFIC, 2023)

Internationalisering in het hbo en wo

  • IBO: talent op de juiste plek (2024)
  • IBO: internationalisering van het (hoger) onderwijs (2019)
  • Economische effecten van internationalisering in het hoger onderwijs en mbo (CPB, 2019)

Toekomstige onderzoeken:

  • Jaarlijks onderzoek naar inkomende diplomamobiliteit van NUFFIC. Publicatie eind mei 2025
  • Driejaarlijks onderzoek naar blijfkans door NUFFIC. Eerstvolgende publicatie in 2028
  • CPB: nieuwe versie van het onderzoek naar economische effecten. Publicatie eind 2025

Aanvullend: vanaf 2026 zal het onderwerp ‘internationalisering in het hbo en wo’ toegevoegd worden aan de strategische evaluatie agenda (SEA).

Kamerbrieven

Monitoringsmatrix per subthema

Voor de beleidsprioriteiten van OCW is voor elk sub-thema een monitoringsmatrix beschikbaar met informatie over de beleidsprioriteit waarbij het sub-thema hoort, belangrijke maatregelen die er onder vallen, de financiële middelen en beleidsindicatoren die bij de maatregelen horen, (SEA-)onderzoeken en bijbehorende kamerbrieven. De monitoringsmatrix wordt opgesteld voor de begroting en bij de verantwoording bijgewerkt op basis van de resultaten over het begrotingsjaar. 

Met name vanwege de integraliteit van de OCW-beleidsterreinen is er geen 1-op-1-relatie te maken tussen alle sub-thema’s, maatregelen en financiële middelen. De monitoringsmatrix zorgt er wel voor dat de koppeling tussen beleidsprioriteiten, sub-thema’s, maatregelen, financiële middelen en beleidsindicatoren inzichtelijker is.