Klimaat en energie
Op deze pagina staat de monitoringsmatrix voor 'Klimaat en energie'. Dit is één van de subthema's van de beleidsprioriteit 'Een sterke basis en hoge kwaliteit' uit de begroting voor 2026 van OCW.
Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.
|
Sub-thema
|
Klimaat en energie
OCW wil een gezonde, herkenbare en veilige wereld doorgeven aan toekomstige generaties. Het is belangrijk dat iedereen meekan in de klimaat- en energietransitie en bestaande ongelijkheden niet vergroot worden. |
|
Beleid
|
Scholing:
- Subsidieregeling praktijkleren klimaat,- en energietransitie: Aan de bestaande subsidieregeling praktijkleren zijn extra middelen toegevoegd ten behoeve van het creëren van extra leerwerkplekken in de sectoren die benodigd zijn voor de klimaat- en energietransitie. Hierdoor kunnen de komende jaren circa 8.000 extra vakmensen worden opgeleid.
- Uitvoeringsplan Duurzaamheid in het Onderwijs van de interdepartementale werkgroep Duurzame School: Het Uitvoeringsplan helpt scholen in het po, vo, go en mbo vraaggericht bij het borgen van duurzaamheid in hun onderwijs.
- Het project Vrouwen in Techniek: Er wordt ingezet op interventies die bewezen succesvol zijn in het doorbreken van genderstereotypering in het onderwijs, met speciale aandacht voor de rol van de docent. Dit project is in 2025 van start gegaan met een looptijd van vijf jaar. Het beoogde bereik van de activiteiten is 120 scholen, 720 leraren en 180.000 leerlingen.
- Verduurzaming huisvesting: OCW is gestart met het Programma Onderwijshuisvesting om met meer kennisdeling, standaardisatie en opschaling van bewezen aanpakken de verduurzaming van scholen efficiënter aan te pakken om de beschikbare middelen doelmatiger te besteden. Daarnaast adviseert het Programma Klimaat & Energie bij de vormgeving van financiële instrumenten, zoals subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA), het waarborgfonds maatschappelijk vastgoed, en de nationale implementatie van Europese richtlijnen die energienormeringen voor onder meer scholen voorschrijven.
Emancipatie & Klimaatrechtvaardigheid:
- Onderzoek genderongelijkheid en klimaat: In 2025 en 2026 wordt onderzoek gedaan in Europees en Caribisch Nederland om de risico’s op klimaatschade voor woningen in kaart te brengen. Hierbij wordt onder meer gekeken naar de invloed die factoren als gender, leeftijd, migratieachtergrond, samenstelling van het huishouden, soort woning en inkomen hebben op dit risico. Daarnaast verkent het onderzoek welke steunmaatregelen het meest bijdragen aan het voorkomen en verkleinen van genderongelijkheid.
Culturele en creatieve sector
- ‘Routekaart verduurzaming culturele- en creatieve sector’: OCW faciliteert en ondersteunt de totstandkoming en uitvoering van de routekaart zodat geïnvesteerd kan worden in de kennisbehoefte, - verzameling en -deling om te komen tot verduurzaming.
- Aansluiting generiek beleid: Er wordt ingezet om generiek beleid en bestaande (en nieuwe) ondersteuningsmaatregelen van het kabinet voor verduurzaming zo vorm te geven dat deze goed aansluiten bij de specifieke kenmerken van de cultuursector.
|
|
Financiële middelen
|
Scholing
- Subsidieregeling praktijkleren: € 22 miljoen (uit het Klimaatfonds). 7 miljoen voor schooljaar 2025-2026 en er is 16 miljoen gereserveerd voor schooljaar 2026-2027 en 2027-2028 (bij een positieve evaluatie).
- Uitvoeringsplan Duurzaamheid in het Onderwijs van de interdepartementale werkgroep Duurzame School: 2,5 miljoen (uit het Klimaatfonds) per jaar voor 2025 t/m 2030.
- Project Vrouwen en Techniek: € 1,8 miljoen beschikbaar voor 2025 t/m 2029 (uit het Klimaatfonds).
- Verduurzaming huisvesting:
- Voor de DUMAVA is tussen 2024 en 2030 in totaal € 1,9 miljard beschikbaar uit het Klimaatfonds. Van het door de Tweede Kamer geoormerkte budget voor PO/VO (afkomstig van de begroting van EZK en OCW) van € 47 miljoen is na de subsidieronde van 2024 nog circa € 31 miljoen over; dit resterende bedrag heeft VRO doorgeschoven naar 2027 middels kasschuif. Voor DUMAVA Caribisch Nederland is in totaal € 4,2 miljoen beschikbaar tussen 2025 en 2030.
- Voor het waarborgfonds maatschappelijk vastgoed is € 175 miljoen beschikbaar uit het Klimaatfonds.
Emancipatie & Klimaatrechtvaardigheid:
- Onderzoek genderongelijkheid en klimaat: € 100.000 in 2025.
Culturele en creatieve sector
- Ontwikkeling en ondersteuning bij het uitvoeren van de routekaart verduurzaming culturele en creatieve sector:
€ 450.000 voor de jaren 2025 t/m 2027 (vanuit het Kennis- en Innovatieplatform Maatschappelijk vastgoed).
|
|
Beleidsartikel
|
Scholing:
- Subsidieregeling praktijkleren: artikel 4
- Uitvoeringsplan Duurzaamheid in het Onderwijs van de interdepartementale werkgroep Duurzame School: staat op de begroting van IenW
- Project Vrouwen en Techniek: artikel 25
- Verduurzaming huisvesting: staat (grotendeels) op de begroting van VRO
Emancipatie & Klimaatrechtvaardigheid:
- Onderzoek genderongelijkheid en klimaat: artikel 25
Culturele en creatieve sector:
- Ontwikkeling en ondersteuning bij het uitvoeren van de routekaart verduurzaming culturele en creatieve sector: artikel 14
|
|
Beleidsindicatoren
|
Niet van toepassing
|
|
Onderzoek en monitoring
|
Scholing
- Subsidieregeling praktijkleren:
- Uitvoeringsplan Duurzaamheid in het Onderwijs van de interdepartementale werkgroep Duurzame School:
- Project Vrouwen en Techniek:
- Verduurzaming huisvesting:
Emancipatie & Klimaatrechtvaardigheid:
- Onderzoek genderongelijkheid en klimaat:
|
|
Kamerbrieven
|
Scholing:
- Subsidieregeling praktijkleren:
- Uitvoeringsplan Duurzaamheid in het Onderwijs van de interdepartementale werkgroep Duurzame School:
- Project Vrouwen en Techniek:
- Verduurzaming huisvesting:
Emancipatie & Klimaatrechtvaardigheid:
- Onderzoek genderongelijkheid en klimaat:
Culturele en creatieve sector
- ‘Routekaart verduurzaming culturele- en creatieve sector’:
- Aansluiting generiek beleid:
- Overig:
|
Monitoringsmatrix per subthema
Voor de beleidsprioriteiten van OCW is voor elk sub-thema een monitoringsmatrix beschikbaar met informatie over de beleidsprioriteit waarbij het sub-thema hoort, belangrijke maatregelen die er onder vallen, de financiële middelen en beleidsindicatoren die bij de maatregelen horen, (SEA-)onderzoeken en bijbehorende kamerbrieven. De monitoringsmatrix wordt opgesteld voor de begroting en bij de verantwoording bijgewerkt op basis van de resultaten over het begrotingsjaar.
Met name vanwege de integraliteit van de OCW-beleidsterreinen is er geen 1-op-1-relatie te maken tussen alle sub-thema’s, maatregelen en financiële middelen. De monitoringsmatrix zorgt er wel voor dat de koppeling tussen beleidsprioriteiten, sub-thema’s, maatregelen, financiële middelen en beleidsindicatoren inzichtelijker is.
