Ga direct naar inhoud

Controle uitwonendenbeurs

Op deze pagina staat de monitoringsmatrix voor 'Controle uitwonendenbeurs'. Dit is één van de subthema's van de beleidsprioriteit 'Een sterke basis en hoge kwaliteit' uit de begroting voor 2026 van OCW.

Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.

Sub-thema

Controle uitwonendenbeurs

Bij controles op de uitwonendenbeurs zijn in het verleden fouten gemaakt, waarvoor terecht excuses zijn aangeboden door de voormalig minister van OCW. Het huidige kabinet heeft besloten om alle financiële maatregelen, die tussen 2012 en juni 2023 genomen zijn op grond van de risicogerichte controlewerkwijze, terug te draaien. Daarnaast werken OCW en DUO samen aan een nieuw controleproces.

Beleid
  1. Herzieningen uitwonendenbeurs: Alle boetes en terugvorderingen die tussen 2012 en juni 2023 zijn opgelegd aan studenten die op basis van het voormalige selectieproces zijn geselecteerd, worden door DUO terugbetaald. Studenten die hierdoor de uitwonendenbeurs zijn misgelopen terwijl ze wel ingeschreven zijn gebleven op het adres waar ze gecontroleerd zijn, krijgen die uitwonendenbeurs alsnog. Dit betreft naar verwachting ongeveer 10.000 (oud-)studenten.
  2. Ontwikkelen nieuw controleproces (incl. risicogericht selectiemodel): Het huidige controleproces niet houdbaar voor de lange termijn: het uitvoeren van huisbezoeken op basis van een willekeurige selectie van uitwonende studenten is geen effectieve en doelmatige manier van controleren. Daarom is het noodzakelijk om op zoek te gaan naar een nieuwe, effectieve vorm van risicogericht toezicht, waarbij op een verantwoorde manier onderscheid wordt gemaakt. Voor het nieuwe toezicht op de uitwonendenbeurs wordt gekeken of opnieuw kan worden gewerkt met een risicogericht selectiemodel. Het nieuwe selectiemodel moet voldoen aan de wet- en regelgeving rondom privacy en algoritmes. Daarnaast wordt gekeken naar aanvullende manieren van controleren, naast het huisbezoek, die minder invasief zijn zoals het vragen van bewijsstukken waarmee de student zijn woonsituatie kan aantonen.

Financiële middelen
  1. Herzieningen uitwonendenbeurs: € 76 miljoen verdeeld over de jaren 2025-2028.

Beleidsartikel

 Artikel 11 Studiefinanciering

Beleidsindicatoren

Niet van toepassing

Onderzoek en monitoring

Algemeen:

Kamerbrieven

Monitoringsmatrix per subthema

Voor de beleidsprioriteiten van OCW is voor elk sub-thema een monitoringsmatrix beschikbaar met informatie over de beleidsprioriteit waarbij het sub-thema hoort, belangrijke maatregelen die er onder vallen, de financiële middelen en beleidsindicatoren die bij de maatregelen horen, (SEA-)onderzoeken en bijbehorende kamerbrieven. De monitoringsmatrix wordt opgesteld voor de begroting en bij de verantwoording bijgewerkt op basis van de resultaten over het begrotingsjaar. 

Met name vanwege de integraliteit van de OCW-beleidsterreinen is er geen 1-op-1-relatie te maken tussen alle sub-thema’s, maatregelen en financiële middelen. De monitoringsmatrix zorgt er wel voor dat de koppeling tussen beleidsprioriteiten, sub-thema’s, maatregelen, financiële middelen en beleidsindicatoren inzichtelijker is.