Ga direct naar inhoud

Internationale samenwerkingen en kennisveiligheid

Op deze pagina staat de monitoringsmatrix voor 'Internationale samenwerkingen en kennisveiligheid'. Dit is één van de subthema's van de beleidsprioriteit 'Een sterke basis en hoge kwaliteit' uit de begroting voor 2026 van OCW.

Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.

Sub-thema

Internationale samenwerkingen en kennisveiligheid
Internationale samenwerking is een voorwaarde om de hoge kwaliteit van de Nederlandse wetenschap te behouden en versterken, toegang te hebben tot grootschalige en internationale wetenschappelijke infrastructuren en onderzoek te doen, dat tot de absolute wereldtop behoort, de Nederlandse concurrentiepositie vergroot en brede welvaart realiseert. Internationale samenwerking betekent enerzijds openheid en toegankelijkheid en anderzijds het beschermen van de nationale veiligheid, zeker in deze tijd van oplopende geopolitieke spanningen. Daarom werken het ministerie en de kennissector samen aan de weerbaarheid van de wetenschap.

Beleid
  1. Matchingsregeling Horizon Europe: Faciliteren en stimuleren van Nederlandse deelname aan het kaderprogramma Horizon Europe door:
    - Subsidieregeling matching Horizon Europe
    - Bijdragen aan Europese partnerschappen
  2. Grootschalige wetenschappelijke infrastructuur: Investeren in grootschalige wetenschappelijke infrastructuur en versterken van onderzoeksfaciliteiten en samenwerking tussen toponderzoekers en bedrijven binnen (en buiten) Europa.
    - Ontwikkeling van de Einstein Telescoop uit Nationaal Groeifonds
    - Roadmap GWI
  3. Internationale wetenschappelijke infrastructuren: Financieel bijdragen aan lidmaatschappen van CERN, ESA, ESO en andere internationale wetenschappelijke infrastructuren.
  4. Summit Grant: Financieringsinstrument voor wetenschappelijke samenwerkingsverbanden die tot de absolute wereldtop behoren, voor onderzoek waarmee een schaalsprong gemaakt kan worden.
  5. Samenwerken met (EU-)prioriteitslanden: Uit de Internationale Kennis en Talentenstrategie (IKT), waarvoor ook multilaterale gremia zoals UNESCO, OESO en G7 worden benut.
  6. Wetsvoorstel Screening kennisveiligheid: Maakt screening mogelijk van onderzoekers en masterstudenten die toegang willen tot gevoelige kennis en technologie.
  7. Nationale Leidraad kennisveiligheid: Een gids voor wie binnen kennisinstellingen te maken heeft met internationale samenwerking en daarbij kansen en (veiligheids-)risico’s tegen elkaar moet afwegen.
  8. Loket Kennisveiligheid: Advisering van kennisinstellingen en bewustwordingsactiviteiten.

Financiële middelen
  1. Matchingsregeling Horizon Europe:
    -     Subsidieregeling matching Horizon Europe: € 82,9 miljoen  per jaar tot en met 2029.
    - Bijdragen aan Europese partnerschappen: € 12,8 miljoen per jaar tot en met 2029.
  2. Grootschalige wetenschappelijke infrastructuur:
    - Einstein Telescoop: € 42 miljoen in totaal (al uitgegeven)
    - Roadmap GWI: € 55,4 miljoen (structureel), plus € 23,3 miljoen per jaar (Fonds voor Onderzoek en Wetenschap tot en met 2031.)
  3. Internationale lidmaatschappen infrastructuur: € 123 miljoen structureel.
  4. Summit Grant: € 20 miljoen per jaar tot en met 2031.
  1. Wetsvoorstel Screening kennisveiligheid: € 15,3 miljoen structureel
  1. Loket Kennisveiligheid: € 2,4 miljoen vanuit het Fonds voor Onderzoek en Wetenschap tot en met 2031.

Beleidsartikel

Beleidsindicatoren
  1. Matchingsregeling Horizon Europe: Positie en budget van het kaderprogramma dat naar Nederland gaat, retourpercentage
  1. Matchingsregeling Horizon Europe: Matchingsdruk
  2. Grootschalige wetenschappelijke infrastructuur: Aantal projecten gefinancierd vanuit de Roadmap GWI
  1. Grootschalige wetenschappelijke infrastructuur: Budget en aantal gefinancierde projecten per financieringslijn NWO
  1. Samenwerken met (EU-)prioriteitslanden uit de IKT: Aantal Europese partnerschappen waaraan Nederland deelneemt
  1. Samenwerken met (EU-)prioriteitslanden uit de IKT: Aantal gefinancierde consortia gehonoreerde projecten
  1. Samenwerken met (EU-)prioriteitslanden uit de IKT: Internationale co-publicaties naar wetenschapsgebied
  1. Loket Kennisveiligheid: Organisatie, risicomanagement, kennisveiligheid

Onderzoek en monitoring
  1. Matchingsregeling Horizon Europe: Monitoring Europese partnerschappen I (2023) Biennal monitoring report 2024 partnerships horizon europe
  2. Grootschalige wetenschappelijke infrastructuur: Monitor Roadmap GWI door NWO (1e meting 2024) Rapport Evaluatie Commissie Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur
  1. Grootschalige wetenschappelijke infrastructuur: Monitor Roadmap GWI door NWO (2e meting)
  1. Wetsvoorstel Screening kennisveiligheid: Impactanalyse Wetsvoorstel Screening kennisveiligheid
  2. Nationale Leidraad kennisveiligheid: Evaluatie Loket kennisveiligheid (voorjaar 2026)
  3. Loket Kennisveiligheid: Meting kennisveiligheid bij universiteiten, hogescholen en NWO-/KNAW-instituten (nulmeting 2023-2024) Sectorbeeld kennisveiligheid universiteiten, Sectorbeeld kennisveiligheid onderzoeksinstituten, Sectorbeeld kennisveiligheid hogescholen
  1.  Loket Kennisveiligheid: Vervolgmeting kennisveiligheid (sectorbeelden)

Kamerbrieven
  1. Grootschalige wetenschappelijke infrastructuur: Regionale talentagenda Einstein telescope, 17 september 2024
  1. Wetsvoorstel Screening kennisveiligheid: Stand van zaken wetsvoorstel Screening kennisveiligheid, 7 april 2025

6, 7 en 8. Wetsvoorstel Screening kennisveiligheid, Nationale Leidraad kennisveiligheid en Loket Kennisveiligheid: Voortgang aanpak kennisveiligheid in hoger onderwijs en wetenschap, 29 oktober 2024

Monitoringsmatrix per subthema

Voor de beleidsprioriteiten van OCW is voor elk sub-thema een monitoringsmatrix beschikbaar met informatie over de beleidsprioriteit waarbij het sub-thema hoort, belangrijke maatregelen die er onder vallen, de financiële middelen en beleidsindicatoren die bij de maatregelen horen, (SEA-)onderzoeken en bijbehorende kamerbrieven. De monitoringsmatrix wordt opgesteld voor de begroting en bij de verantwoording bijgewerkt op basis van de resultaten over het begrotingsjaar. 

Met name vanwege de integraliteit van de OCW-beleidsterreinen is er geen 1-op-1-relatie te maken tussen alle sub-thema’s, maatregelen en financiële middelen. De monitoringsmatrix zorgt er wel voor dat de koppeling tussen beleidsprioriteiten, sub-thema’s, maatregelen, financiële middelen en beleidsindicatoren inzichtelijker is.