Tegemoetkoming leenstelsel-studenten

Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.

Sub-thema	Tegemoetkoming leenstelsel-studenten Het doel van de tegemoetkomingen is om een financieel gebaar te maken naar studenten die onder het leenstelsel hebben gestudeerd. Dit draagt bij aan een betere financiële positie voor studenten die onder het leenstelsel hebben gestudeerd.
Beleid	Er zijn in totaal drie tegemoetkomingen: Tegemoetkoming: Een tegemoetkoming van € 1.640 (prijspeil 2025) voor studenten die vier jaar onder het leenstelsel hebben gestudeerd. Vouchervervangende tegemoetkoming: Studenten die tussen studiejaar 15/16 en 18/19 zijn begonnen met studeren en binnen tien jaar een diploma hebben behaald, ontvangen een voucher vervangende tegemoetkoming van € 2.097 (prijspeil 2025). Deze tegemoetkoming kent een ander doel, namelijk een tegemoetkoming voor gemiste onderwijskwaliteitsverbeteringen. Aanvullende tegemoetkoming: Verder stellen we vanaf april 2027 een aanvullende tegemoetkoming beschikbaar voor studenten die studeerden onder het leenstelsel. Dit plan moet nog nader uitgewerkt worden.  Deze tegemoetkoming bedraagt naar verwachting ongeveer € 2.000 voor studenten die vier jaar onder het leenstelsel hebben gestudeerd.
Financiële middelen	Tegemoetkoming: totaal € 1,1 miljard incidenteel, waarvan € 82 miljoen in 2026. Vouchervervangende tegemoetkoming: totaal € 714 miljoen incidenteel, waarvan € 27 miljoen in 2026. Aanvullende tegemoetkoming: totaal € 1,4 miljard incidenteel. De aanvullende tegemoetkoming zal pas vanaf april 2027 worden uitgekeerd aan studenten.
Beleidsartikel	Artikel 11 Studiefinanciering
Beleidsindicatoren	Algemeen: Figuur 6.2.1. ‘verdeling studieschuld per startcohort’ uit het trendrapport HO.
Onderzoek en monitoring	Niet van toepassing
Kamerbrieven	Algemeen: Hoofdlijnenbrief herinvoering basisbeurs en tegemoetkoming studenten, 25 maart 2022

Monitoringsmatrix per subthema

Voor de beleidsprioriteiten van OCW is voor elk sub-thema een monitoringsmatrix beschikbaar met informatie over de beleidsprioriteit waarbij het sub-thema hoort, belangrijke maatregelen die er onder vallen, de financiële middelen en beleidsindicatoren die bij de maatregelen horen, (SEA-)onderzoeken en bijbehorende kamerbrieven. De monitoringsmatrix wordt opgesteld voor de begroting en bij de verantwoording bijgewerkt op basis van de resultaten over het begrotingsjaar. 

Met name vanwege de integraliteit van de OCW-beleidsterreinen is er geen 1-op-1-relatie te maken tussen alle sub-thema’s, maatregelen en financiële middelen. De monitoringsmatrix zorgt er wel voor dat de koppeling tussen beleidsprioriteiten, sub-thema’s, maatregelen, financiële middelen en beleidsindicatoren inzichtelijker is.