Ga direct naar inhoud

Beleidsindicatoren Wetenschap 2026

Op deze pagina staan de beleidsindicatoren voor het Onderzoek- en Wetenschapsbeleid uit de begroting 2026 van het Ministerie van OCW, gerangschikt naar beleidsprioriteiten en subthema’s. Deze beleidsindicatoren zijn geselecteerd uit de totale set aan indicatoren en kengetallen die beschikbaar zijn voor het Onderzoek- en Wetenschapsbeleid.

Beleidsprioriteit: Een sterke basis en hoge kwaliteit

Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.

Subthema: Internationale samenwerkingen en kennisveiligheid

Internationale samenwerking is een voorwaarde om de hoge kwaliteit van de Nederlandse wetenschap te behouden en versterken, toegang te hebben tot grootschalige en internationale wetenschappelijke infrastructuren en onderzoek te doen, dat tot de absolute wereldtop behoort, de Nederlandse concurrentiepositie vergroot en brede welvaart realiseert. Internationale samenwerking betekent enerzijds openheid en toegankelijkheid en anderzijds het beschermen van de nationale veiligheid, zeker in deze tijd van oplopende geopolitieke spanningen. Daarom werken het ministerie en de kennissector samen aan de weerbaarheid van de wetenschap.

Subthema: Kennisontwikkeling voor Nederland

Onderzoek en wetenschap leveren een belangrijke bijdrage aan het oplossen en duiden van maatschappelijke vraagstukken zoals de energietransitie, veiligheid, cybersecurity en vergrijzing, en aan het innovatie- en verdienvermogen van Nederland. Daarvoor moeten kennisinstellingen in verbinding staan met de samenleving en onderzoekers ongebonden, open en vrij hun werk kunnen doen. Het beleid is erop gericht dit te versterken en de economische en maatschappelijk impact van onderzoek en wetenschap te vergroten. Het label ‘sterke basis en hoge kwaliteit’ is immers voorbehouden aan wetenschappelijk onderzoek dat benut wordt in het belang van iedere inwoner van Nederland.

Subthema: Ruimte voor onderzoekers in de wetenschap

Om de impact van onderzoek en wetenschap te vergroten hebben onderzoekers ruimte nodig om ongebonden, open en vrij hun werk te doen. Dat werk bestaat niet alleen uit onderzoek, maar ook uit onderwijs, impact en leiderschap. Om verschillende talenten te benutten is er het programma Erkennen en Waarderen.

Subthema: Samenwerking en profilering in de wetenschap

OCW wil ervoor zorgen dat universiteiten de toegankelijkheid en kwaliteit van het onderwijs en onderzoek hoog houden door meer en efficiënter samen te werken tussen en binnen de universiteiten op nationaal niveau.

Beleidsprioriteit: Sociale veiligheid en gelijke behandeling

Het Ministerie van OCW werkt aan sociale veiligheid en gelijke behandeling, zodat iedereen in Nederland op een vrije en volwaardige manier kan deelnemen aan de samenleving. Een sociaal veilige omgeving is voorwaardelijk voor de bevordering van kwaliteit in onderwijs, cultuur en wetenschap. In een wereld waarin fysieke en digitale veiligheid minder vanzelfsprekend zijn geworden, houdt het Ministerie van OCW ook oog voor het belang van sociale samenhang en het voorkomen van polarisatie.