Jaarlijkse resultaten monitor kwaliteit(szorg) praktijkgericht onderzoek
Het praktijkgericht onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan maatschappelijke impact en moet van hoge kwaliteit zijn. Een kwaliteitszorgsysteem zorgt voor de borging en ontwikkeling van de kwaliteit van het onderzoek, de doorwerking van praktijkgericht onderzoek en de organisatie hiervan. De hogescholen hebben individuele kwaliteitszorgstelsels en daarnaast is er een landelijk kwaliteitszorgstelsel samengebracht in het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek (BKO).
Hogescholen bestaan uit verschillende onderzoekseenheden. Onderzoekseenheden worden op hun kwaliteit beoordeeld door visitatiepanels. De visitatiepanels vatten hun bevindingen samen in een onderzoeksvisitatierapport. De Commissie Evaluatie Kwaliteitszorg Onderzoek (CEKO) beoordeelde deze onderzoeksvisitatierapporten. De resultaten van de bevindingen en aanbevelingen van de CEKO zijn weergegeven in de Monitor Kwaliteitszorg Onderzoek 2024.
Deze indicator kijkt op basis van de resultaten van de Monitor Kwaliteitszorg Onderzoek 2024 naar de ontwikkeling van het kwaliteitszorgsysteem, de kwaliteit van het praktijkgericht onderzoek en de bijdragen van praktijkgericht onderzoek aan de beroepskwaliteit en brede samenleving.
Beoordeling kwaliteitszorg van het praktijkgericht onderzoek in 2024
| Standaard | Geen oordeel | Onvoldoende | Voldoende | Goed* | Excellent |
|---|---|---|---|---|---|
| Standaard 1: relevant, ambitieus en uitdagend onderzoeksprofiel en onderzoeksprogramma met bijbehorende doelen. | 10 | 2 | |||
| Standaard 2: bijdrage ontwikkeling beroepspraktijk, brede samenleving, onderwijs en onderzoeksdomein. | 10 | 2 | |||
| Standaard 3: voldoet aan de standaarden die in het vakgebied gelden voor het doen van onderzoek. | 12 | ||||
| Standaard 4: organisatie, de inzet van mensen en middelen en samenwerkingsverbanden, netwerken en relaties. | 1 | 10 | 1 | ||
| Eindoordeel | 5 | 6 | 1 |
CEKO heeft in 2024 twaalf onderzoeksvisitatierapporten van acht verschillende hogescholen beoordeeld. Dit aantal is lager dan verwacht, omdat veel hogescholen nog werken aan de herstructurering van hun kwaliteitszorgsysteem naar aanleiding van een aanpassing van het kwaliteitszorgkader. In 2023 is de overstap gemaakt van het oude kwaliteitszorgkader (BKO 2016-2022) naar het nieuwe kwaliteitszorgkader (BKO 2023-2028). Hierin is de aandacht voor kwaliteitszorg geen aparte standaard meer, maar geïntegreerd in de andere vier standaarden. Vanwege de overstap en het lager aantal onderzoeksvisitatierapporten dienen de cijfers en trends met enige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd.
De tabel laat zien dat in 2024 het merendeel van de zeven beoordeelde onderzoekseenheden die een eindoordeel hebben ontvangen, een voldoende scoorde. Een onderzoekseenheid kreeg het eindoordeel excellent.
De relevantie, ambitie en uitdaging van het onderzoeksprofiel en -programma werd voor twee van de twaalf onderzoekseenheden als excellent beoordeeld. De overige tien onderzoekseenheden kregen een voldoende. Daarbij moet worden opgemerkt dat de beoordeling ‘goed’ in het nieuwe kwaliteitszorgkader is komen te vervallen en slechts relevant was voor de beoordeling van een van de twaalf onderzoekseenheden.
Wat betreft de bijdrage aan de ontwikkeling van de beroepspraktijk, brede samenleving, onderwijs en het onderzoeksdomein zien we hetzelfde beeld: 2 van de 12 onderzoekseenheden werden als excellent beoordeeld en 10 van de 12 als voldoende.
De kwaliteit van het praktijkgericht onderzoek (standaard 3) werd voor alle twaalf eenheden als voldoende beoordeeld.
Alleen bij de beoordeling op de organisatie van het praktijkgericht onderzoek kreeg een onderzoekseenheid een onvoldoende. Tien scoorden ook hier een voldoende en één scoorde een goed op basis van het oude kwaliteitszorgkader.
In vergelijking met 2023 hebben de onderzoekseenheden in 2024 vergelijkbaar gescoord. In 2023 werden negen onderzoeksvisitatierapporten beoordeeld. Daarvan ontvingen er drie het eindoordeel goed. In 2024 krijgen zes van de zeven beoordeelde onderzoekseenheden die een eindoordeel hebben ontvangen een voldoende, en een excellent. Als we rekening houden met het wegvallen van het oordeel ‘goed’ is dat vergelijkbaar. Wel is deze editie vier maal het oordeel excellent gevallen op een van de standaarden, en één keer als eindoordeel. Deze beoordeling is in 2023 niet uitgedeeld. Overigens ontbreken er in 2024 wel vijf van de twaalf eindoordelen. In 2023 ontbrak er slechts een van de negen.
In aanvulling op deze scores ziet CEKO een stijgende lijn in de kwaliteitszorg van hogescholen: de kwaliteit van de visitatierapporten als geheel verbetert. Ze zagen dat visitatiepanels vaak concrete aanbevelingen gaven richting de onderzoekseenheden en hogeschool, waarbij er wel grote verschillen zichtbaar waren in de kwaliteit van de aanbevelingen. Hoewel de reacties op de visitatierapporten vanuit de Colleges van Bestuur over het algemeen voldoende zijn, moedigt het CEKO hen aan om in de bestuurlijke reactie systematisch in te gaan op het rapport, met een concreet uitgeschreven plan van aanpak.
CEKO ziet dat wanneer visitatiepanels verwijzen naar aanbevelingen uit eerdere visitaties, de kwaliteit van het visitatieproces verbetert. Visitatiepanels gaan echter niet altijd in op aanbevelingen uit eerdere visitaties. De motivatie van de kwaliteitsoordelen is gemiddeld genomen voldoende. Ook werd de consistentie tussen kwaliteitsoordelen en de inhoud van de visitatierapporten grotendeels als voldoende beoordeeld.