Beleidsindicatoren Hoger Onderwijs 2026
Op deze pagina staan de beleidsindicatoren voor het Hoger Onderwijs uit de begroting 2026 van het Ministerie van OCW, gerangschikt naar beleidsprioriteiten en subthema’s. Deze beleidsindicatoren zijn geselecteerd uit de totale set aan indicatoren en kengetallen die beschikbaar zijn voor het Hoger Onderwijs.
Beleidsprioriteit: Een sterke basis en hoge kwaliteit
Nederland staat voor grote uitdagingen, daardoor zijn onze strategische autonomie en ons concurrentievermogen van groot belang. Tegelijkertijd staan de overheidsfinanciën onder druk, waardoor bezuinigingen onontkoombaar zijn. Binnen deze kaders wordt gewerkt aan onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit, met als doel een weerbare samenleving met voldoende en kwalitatief hoogwaardig menselijk kapitaal. Onderwijs is de sleutel om de productiviteit, en daarmee onze welvaart, aan te jagen. Leerlingen en studenten dienen de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap beter te gaan beheersen. Mensen zijn weerbaarder wanneer zij goed kunnen lezen en schrijven, informatie kritisch kunnen verwerken en zelfstandig een afgewogen mening kunnen vormen. Daarnaast is het doel om de maatschappelijke impact van kennis uit onderzoek te vergroten.
Subthema: Dalende studentenaantallen in het hbo en wo
Doel is om het stelsel op korte en lange termijn weerbaarder te maken voor dalende studentenaantallen, zodat studenten in elke regio op redelijke reisafstand kwalitatief goed, divers en arbeidsmarktrelevant mbo-aanbod kunnen volgen. Dat is cruciaal voor het bieden van een sterke basis van hoge kwaliteit en draagt bij aan het benutten van ieder talent.
- Aantal actieve opleidingen
- Aantal gestarte en beëindigde opleidingen
- Aantal opleidingen met 10 of minder ingeschreven
- Instroom in tekortsectoren gezondheidszorg, onderwijs en betatechniek
Subthema: Grip op internationale studentenstromen
In het hbo en wo blijft het van belang te werken aan een goede balans tussen enerzijds het benutten van de grote toegevoegde waarde van internationalisering en anderzijds het behouden van de kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid van het stelsel.
- Instroom internationale studenten: Absolute aantallen
- Instroom internationale studenten: groeicijfers EER en niet-EER studenten
- Onderwijstaal NL/ENG bij opleidingen en trajecten
- Onderscheid NL, EER en niet-EER bij anderstalige opleidingen en trajecten
Subthema: Kennisontwikkeling voor Nederland
Onderzoek en wetenschap leveren een belangrijke bijdrage aan het oplossen en duiden van maatschappelijke vraagstukken zoals de energietransitie, veiligheid, cybersecurity en vergrijzing, en aan het innovatie- en verdienvermogen van Nederland. Daarvoor moeten kennisinstellingen in verbinding staan met de samenleving en onderzoekers ongebonden, open en vrij hun werk kunnen doen. Het beleid is erop gericht dit te versterken en de economische en maatschappelijk impact van onderzoek en wetenschap te vergroten. Het label ‘sterke basis en hoge kwaliteit’ is immers voorbehouden aan wetenschappelijk onderzoek dat benut wordt in het belang van iedere inwoner van Nederland.
- Budget en aantal gefinancierde projecten per financieringslijn NWO
- Ervaren werkdruk bij wetenschappelijk en ondersteunend personeel
- Ziekteverzuim universiteiten en hogescholen
Subthema: Nationaal versterkingsplan microchipindustrie
De microchipindustrie is een van de belangrijkste pijlers van het huidige en het toekomstige verdienvermogen van Nederland. Het kabinet investeert in de verbetering van het ondernemingsklimaat voor de microchipindustrie in Nederland.
- De beleidsindicatoren over in- en uitstroom, en over de stay-rate zijn in ontwikkeling
Beleidsprioriteit: Sociale veiligheid en gelijke behandeling
Het Ministerie van OCW werkt aan sociale veiligheid en gelijke behandeling, zodat iedereen in Nederland op een vrije en volwaardige manier kan deelnemen aan de samenleving. Een sociaal veilige omgeving is voorwaardelijk voor de bevordering van kwaliteit in onderwijs, cultuur en wetenschap. In een wereld waarin fysieke en digitale veiligheid minder vanzelfsprekend zijn geworden, houdt het Ministerie van OCW ook oog voor het belang van sociale samenhang en het voorkomen van polarisatie.
Subthema: Sociale veiligheid in het mbo, hbo, wo en de wetenschap
Een veilige leer- en werkomgeving is cruciaal om je te kunnen ontwikkelen. We zetten in op het voorkomen en aanpakken van ongewenst gedrag met als doel een cultuurverandering, zodat iedereen zich veilig voelt in het vervolgonderwijs en de wetenschap.
- Integrale aanpak sociale veiligheid in het hoger onderwijs en de wetenschap: De beleidsindicator ‘Percentage van studenten en medewerkers dat zich veilig voelt binnen de eigen instelling’ is vervangen door een kwalitatief Sectorbeeld Sociale Veiligheid dat UNL en VH dit jaar opstellen.