(Voortgezet) speciaal onderwijs
Op deze pagina is cijfermatige informatie te vinden over het gespecialiseerd onderwijs. Het gaat om de volgende thema’s: de schoolprestaties in het vso, type problematiek in cluster 2, bekostigingscategorieën in cluster 3, deelname aan het residentieel onderwijs en ambulante begeleiding vanuit cluster 1 en 2 in het regulier bo en vo.
Schoolprestaties vso
Slagingspercentage examens vso
| jaar | geslaagd |
|---|---|
| 2011 | 89,3 |
| 2012 | 89,7 |
| 2013 | 93,3 |
| 2014 | 91,3 |
| 2015 | 92,6 |
| 2016 | 93,2 |
| 2017 | 92,2 |
| 2018 | 94,6 |
| 2019 | 98,5 |
| 2020 | 98,3 |
| 2021 | 97,3 |
| 2022 | 94,3 |
In 2022/2023 slaagde 94% van de vso-leerlingen die een eindexamen maakten, in 2018/2019 was dat 95%. De schooljaren 2019/2020 en 2020/2021 werden gekenmerkt door coronamaatregelen, in deze jaren slaagde 99% en 98% van de vso-leerlingen. In 2021/2022 slaagde 97% en in het meest recente schooljaar 2022/23 94%.
| jaar | geslaagd |
|---|---|
| 2011 | 587 |
| 2012 | 677 |
| 2013 | 766 |
| 2014 | 877 |
| 2015 | 944 |
| 2016 | 930 |
| 2017 | 865 |
| 2018 | 795 |
| 2019 | 866 |
| 2020 | 893 |
| 2021 | 951 |
| 2022 | 914 |
In schooljaar 2022/2023 hebben 969 vso-leerlingen een eindexamen gemaakt. Van hen zijn 914 geslaagd. Het aantal vso-leerlingen dat voor een eindexamen slaagt is sinds 2018 met 15% gestegen en is bijna weer op het niveau van 2015/2016 (944 leerlingen). De schooljaren 2019/2020 en 2020/2021 werden gekenmerkt door coronamaatregelen, in deze jaren slaagden 866 en 893 vso-leerlingen.
| jaar | vmbo | havo | vwo |
|---|---|---|---|
| 2011 | 92,2 | 7 | ,8 |
| 2012 | 95,2 | 4,8 | 0 |
| 2013 | 94 | 6 | 0 |
| 2014 | 94,5 | 5,4 | ,1 |
| 2015 | 96,3 | 3,7 | 0 |
| 2016 | 96,5 | 3,4 | ,1 |
| 2017 | 94,9 | 5,1 | 0 |
| 2018 | 95,2 | 4,8 | 0 |
| 2019 | 94,2 | 5,8 | 0 |
| 2020 | 94,4 | 5,5 | ,1 |
| 2021 | 90,9 | 8,9 | ,2 |
| 2022 | 91,4 | 8 | ,5 |
In 2018/2019 deed 95% van de vso-examenkandidaten een examen in vmbo. Dat aandeel is gedaald tot 91% in 2022/2023. Het aandeel vso-examenkandidaten dat havo-examen deed steeg van 5% in 2018/2019 naar 8% in 2022/2023. Tenslotte deed 1% vwo examen.
| jaar | vmbo | havo | vwo |
|---|---|---|---|
| 2011 | 606 | 46 | 5 |
| 2012 | 719 | 36 | 0 |
| 2013 | 772 | 49 | 0 |
| 2014 | 908 | 52 | 1 |
| 2015 | 981 | 38 | 0 |
| 2016 | 963 | 34 | 1 |
| 2017 | 890 | 48 | 0 |
| 2018 | 800 | 40 | 0 |
| 2019 | 828 | 51 | 0 |
| 2020 | 857 | 50 | 1 |
| 2021 | 888 | 87 | 2 |
| 2022 | 886 | 78 | 5 |
In 2018/2019 deden 800 vso-examenkandidaten een examen in vmbo, dat aandeel is 11% gestegen tot 886 in 2022/2023. Het aantal vso-examenkandidaten dat havo-examen deed steeg van 2018/2019 tot 2022/2023 met 95% van 40 naar 78 leerlingen.
Type problematiek cluster 2
Cluster 2 scholen bieden onderwijs aan dove of slechthorende kinderen, kinderen met ernstige communicatiemoeilijkheden, waaronder een taalontwikkelingsstoornis (tos) of meervoudig gehandicapte kinderen die één van deze handicaps hebben. Leerlingen met een tos maken een groot deel van de populatie binnen cluster 2 uit; trends bij de overige ondersteuningsbehoeften zijn daardoor minder goed zichtbaar. Door in de legenda op tos te klikken verbergt u deze data en kunt u de trends in de overige data beter waarnemen.
Onderwijssoorten cluster 2 so in procenten
| jaar | doof | slechthorend | tos | doof_zmlk | slechthorend_zmlk | doof_slechtziend |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 4,7 | 6,8 | 85,6 | 1,8 | ,8 | ,3 |
| 2016 | 4,5 | 6,6 | 86,2 | 1,7 | ,7 | ,4 |
| 2017 | 4,4 | 6,2 | 86,6 | 1,6 | ,7 | ,4 |
| 2018 | 3,7 | 5,8 | 87,9 | 1,3 | 1 | ,4 |
| 2019 | 3,5 | 5,9 | 88,2 | 1 | ,9 | ,5 |
| 2020 | 3,5 | 5,8 | 88,2 | 1 | 1 | ,5 |
| 2021 | 3,3 | 5,8 | 88,5 | 1 | ,9 | ,5 |
| 2022 | 3,2 | 5,9 | 88,6 | ,9 | ,8 | ,5 |
De meeste so-leerlingen in cluster 2 hebben een taalontwikkelingsstoornis (tos) (88% in 2023). In 2023 is 3% van de cluster 2-leerlingen doof en 6% slechthorend. De afgelopen vijf jaar zijn deze percentages ongeveer stabiel gebleven. In 2018 had 88% van de leerlingen op cluster 2 scholen een tos, was 4% doof en 6% slechthorend.
| jaar | doof | slechthorend | tos | doof_zmlk | slechthorend_zmlk | doof_slechtziend |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 288 | 417 | 5242 | 108 | 50 | 17 |
| 2016 | 264 | 383 | 5033 | 97 | 42 | 22 |
| 2017 | 273 | 385 | 5370 | 100 | 45 | 25 |
| 2018 | 237 | 375 | 5684 | 82 | 62 | 25 |
| 2019 | 227 | 384 | 5757 | 68 | 61 | 30 |
| 2020 | 235 | 388 | 5849 | 68 | 64 | 30 |
| 2021 | 216 | 385 | 5855 | 68 | 57 | 32 |
| 2022 | 207 | 391 | 5792 | 59 | 56 | 36 |
| 2023 | 207 | 400 | 5646 | 56 | 59 | 37 |
De meeste so-leerlingen in cluster 2 hebben een tos, namelijk 5.646 leerlingen in 2023. Ten opzichte van jaar geleden waren in 2023 1% minder leerlingen in so cluster 2 en relatief evenveel minder met tos. Er waren 13% minder dove kinderen in so en 7% meer slechthorende kinderen in 2023 ten opzichte van 2018.
| jaar | doof | slechthorend | doof_zmlk | slechthorend_zmlk | doof_slechtziend | tos |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 6,9 | 85,3 | 5,1 | 1,7 | ,9 | |
| 2016 | 7,6 | 85,1 | 5 | 1,5 | ,8 | |
| 2017 | 7,8 | 81,6 | 5,5 | 4,2 | ,8 | |
| 2018 | 9,2 | 82 | 4,7 | 3 | 1,1 | |
| 2019 | 8,8 | 82,6 | 4 | 3,4 | 1,1 | |
| 2020 | 8 | 83,1 | 4,1 | 3,5 | 1,2 | |
| 2021 | 8,2 | 82,9 | 4,4 | 3,3 | 1,1 | |
| 2022 | 8,5 | 57,2 | 4,1 | 3,1 | 1,1 | |
| 2023 | 9 | 56,6 | 3,8 | 3 | 1,3 |
Taalontwikkelingsstoornissen (tos) zijn in 2023 voor het eerst ook in vso geregistreerd, bij 26% van de vso cluster 2-leerlingen (zowel in 2022 als in 2023). In vso zijn in 2023 83% van de cluster 2-leerlingen slechthorend of hebben tos, in 2018 was 82% slechthorend.
Taalontwikkelingsstoornissen (tos) zijn 2023 voor het eerst ook in vso geregistreerd. In eerdere jaren werden deze leerlingen in het vso geregistreerd als slechthorend. In 2023 zijn 391 van de vso cluster 2-leerlingen geregistreerd met tos; dit is waarschijnlijk een onderregistratie; het werkelijke aantal vso leerlingen met tos zal naar verwachting hoger liggen. In vso zijn 1.235 van de cluster 2-leerlingen slechthorend of hebben tos. Vergeleken met 2018 is het aantal vso-leerlingen in cluster 2 21% gedaald en het aantal dove kinderen met 23%.
Bekostigingscategorieën cluster 3
Cluster 3 leerlingen zijn lichamelijk gehandicapte kinderen, zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK) en langdurig zieke kinderen met een lichamelijke handicap, of meervoudig gehandicapte kinderen die één van deze handicaps hebben.
Afhankelijk van de zorgbehoefte van een leerling krijgen schoolvestigingen in cluster 3 een hoge (H), midden (M) of lage bekostigingscategorie voor deze leerling.
Bekostigingscategorie cluster 3 so in procenten
| jaar | laag | midden | hoog |
|---|---|---|---|
| 2015 | 63,6 | 13,4 | 23 |
| 2016 | 64,3 | 15,7 | 20,1 |
| 2017 | 64,1 | 16,7 | 19,2 |
| 2018 | 66,9 | 15,7 | 17,4 |
| 2019 | 68,2 | 15,4 | 16,4 |
| 2020 | 67,1 | 16,5 | 16,3 |
| 2021 | 67,5 | 17 | 15,5 |
| 2022 | 69 | 16,6 | 14,5 |
In 2022 heeft 69% van de so cluster 3-leerlingen bekostigingscategorie laag, 17% bekostigingscategorie midden en 15% bekostigingscategorie hoog. De verdeling van bekostigingscategorieën in cluster 3 is veranderd, met name in bekostigingscategorie hoog. In so verandert deze verdeling meer dan in vso. Het aandeel so cluster 3-leerlingen met bekostigingscategorie hoog daalt van 19% in 2017 naar 15% in 2022. Het aandeel so-leerlingen in cluster 3 met bekostigingscategorie midden is in 2017 en in 2022 even hoog als in vso: 16%. Het aandeel so-leerlingen met bekostigingscategorie laag stijgt van 64% in 2017 naar 69% in 2022.
| jaar | laag | midden | hoog |
|---|---|---|---|
| 2015 | 7275 | 1536 | 2626 |
| 2016 | 7572 | 1847 | 2365 |
| 2017 | 7712 | 2008 | 2315 |
| 2018 | 8525 | 2000 | 2216 |
| 2019 | 9206 | 2080 | 2219 |
| 2020 | 9525 | 2348 | 2317 |
| 2021 | 10261 | 2588 | 2356 |
| 2022 | 10860 | 2610 | 2277 |
In 2022 hebben 10.860 so cluster 3-leerlingen bekostigingscategorie laag, 2.610 hebben bekostigingscategorie midden en 2.277 bekostigingscategorie hoog. In vijf jaar tijd is het aantal so-leerlingen met bekostigingscategorie laag en midden gegroeid. Het aantal so-leerlingen met bekostigingscategorie hoog daalde van 2017 tot en met 2022.
| jaar | laag | midden | hoog |
|---|---|---|---|
| 2015 | 72,2 | 7,4 | 20,4 |
| 2016 | 74 | 8,8 | 17,2 |
| 2017 | 73,6 | 9,6 | 16,7 |
| 2018 | 74,6 | 9,9 | 15,6 |
| 2019 | 76 | 9,9 | 14,2 |
| 2020 | 76,5 | 10 | 13,4 |
| 2021 | 76,9 | 10,4 | 12,8 |
| 2022 | 78,6 | 9,9 | 11,5 |
In 2022 heeft 79% van de vso cluster 3-leerlingen bekostigingscategorie laag, 10% bekostigingscategorie midden en 12% bekostigingscategorie hoog. De verdeling van bekostigingscategorieën in cluster 3 is in vso minder veranderd dan in so. Het aandeel vso cluster 3-leerlingen met bekostigingscategorie hoog daalt van 17% in 2017 naar 12% in 2022. Het aandeel vso-leerlingen in cluster 3 met bekostigingscategorie midden is in 2017 en in 2022 even hoog: 10%. Het aandeel leerlingen met bekostigingscategorie laag stijgt van 74% in 2017 naar 79% in 2022.
| jaar | laag | midden | hoog |
|---|---|---|---|
| 2015 | 11112 | 1143 | 3143 |
| 2016 | 11323 | 1349 | 2632 |
| 2017 | 11380 | 1487 | 2585 |
| 2018 | 11521 | 1522 | 2408 |
| 2019 | 11748 | 1529 | 2189 |
| 2020 | 11954 | 1568 | 2100 |
| 2021 | 12123 | 1638 | 2012 |
| 2022 | 12314 | 1558 | 1803 |
In 2022 hadden 12.123 vso-leerlingen in cluster 3 een bekostigingscategorie laag, 1.558 vso-leerlingen bekostigingscategorie midden en 1.803 leerlingen bekostigingscategorie hoog. Ook in vso cluster 3 neemt het aantal leerlingen met bekostigingscategorie laag toe,. Het aantal leerlingen met bekostigingscategorie midden neemt toe van 2017 tot en met 2022 en het aantal met bekostigingscategorie hoog neemt in deze periode af.
Residentieel onderwijs
Residentieel onderwijs is bedoeld voor een diverse groep jongeren met een complexe hulpvraag die in een jeugdhulpinstelling of een justitiële jeugdinrichting verblijven.
Leerlingen op een residentiële plaats in het so
| jaar | residentiele_plaats |
|---|---|
| 2015 | 2550 |
| 2016 | 2181 |
| 2017 | 1868 |
| 2018 | 1751 |
| 2019 | 1546 |
| 2020 | 1428 |
| 2021 | 1392 |
| 2022 | 1256 |
| 2023 | 1220 |
Op 1 oktober 2023 zitten 1.220 so-leerlingen op een residentiële plaats. Sinds 2015 is het aantal leerlingen op een residentiële plaats met meer dan de helft gedaald. Op 1 oktober 2014 zaten 2.550 leerlingen op een residentiële plaats in het so. Het laatste jaar is dit aantal minder gedaald dan daarvoor: van 2022 tot 2023 is hun aantal met 3% gedaald.
| jaar | residentiele_plaats |
|---|---|
| 2015 | 3121 |
| 2016 | 2838 |
| 2017 | 2634 |
| 2018 | 2363 |
| 2019 | 2177 |
| 2020 | 1884 |
| 2021 | 1565 |
| 2022 | 1369 |
| 2023 | 1327 |
Op 1 oktober 2023 zitten 1.327 vso-leerlingen op een residentiële plaats. Ook in het vso is het aantal leerlingen op een residentiële plaats sinds 2015 met meer dan de helft afgenomen. In 2015 waren er nog 3.121 vso-leerlingen op een residentiële plaats. Net als in het so, vlakt deze daling de laatste jaren relatief af. In 2023 zijn 3% minder vso-leerlingen op een residentiële plaats dan in het jaar daarvoor.
Ambulante begeleiding - Primair Onderwijs
In 2023 hadden 8.097 van de basisschoolleerlingen (0,6%) een geregistreerd onderwijsarrangement. In 2023 had 0,06% van de basisschoolleerlingen een onderwijsarrangement vanuit cluster 1 en 0,53% vanuit cluster 2. Het aandeel basisschoolleerlingen met een onderwijsarrangement vanuit cluster 2 is in 2023 ten opzichte van 2015 met zo’n 78% gestegen, terwijl het aantal en aandeel leerlingen vanuit cluster 1 stabiel is gebleven.
ambulante begeleiding regulier bo in procenten
| jaar | epi | arr1 | arr2 |
|---|---|---|---|
| 2015 | ,01 | ,06 | ,27 |
| 2016 | ,01 | ,06 | ,28 |
| 2017 | 0 | ,06 | ,32 |
| 2018 | 0 | ,06 | ,35 |
| 2019 | 0 | ,07 | ,41 |
| 2020 | 0 | ,06 | ,43 |
| 2021 | 0 | ,06 | ,43 |
| 2022 | 0 | ,06 | ,5 |
| 2023 | 0 | ,06 | ,53 |
In 2023 had 0,06% van de basisschoolleerlingen een onderwijsarrangement vanuit cluster 1 en 0,53% vanuit cluster 2. Het aandeel basisschoolleerlingen met een onderwijsarrangement vanuit cluster 2 was in 2015 ongeveer de helft ten opzichte van 2023 (0,27%). Het aandeel leerlingen met een onderwijsarrangement vanuit cluster 1 is sinds 2015 met 0,06% stabiel gebleven.
| jaar | epi | arr1 | arr2 |
|---|---|---|---|
| 2015 | 99 | 805 | 3876 |
| 2016 | 76 | 822 | 4053 |
| 2017 | 14 | 856 | 4502 |
| 2018 | 31 | 911 | 4964 |
| 2019 | 38 | 917 | 5725 |
| 2020 | 32 | 900 | 5970 |
| 2021 | 29 | 828 | 5882 |
| 2022 | 46 | 836 | 6798 |
| 2023 | 36 | 836 | 7225 |
In 2023 hadden 8.097 van de basisschoolleerlingen (0,6%) een onderwijsarrangement: 36 vanuit epilepsiescholen, 836 vanuit cluster 1 en 7.225 vanuit cluster 2. Het aantal onderwijsarrangementen vanuit cluster 2 is sinds 2018 met 46% toegenomen en sinds 2015 met 86%.
| jaar | epi | arr1 | arr2 |
|---|---|---|---|
| 2015 | ,13 | ,07 | ,95 |
| 2016 | ,12 | ,11 | ,98 |
| 2017 | ,03 | ,09 | 1,15 |
| 2018 | ,14 | ,16 | 1,23 |
| 2019 | ,15 | ,27 | 1,49 |
| 2020 | ,12 | ,27 | 1,7 |
| 2021 | ,08 | ,28 | 1,84 |
| 2022 | ,16 | ,24 | 2,31 |
| 2023 | ,14 | ,22 | 2,37 |
In 2023 had 0,22% van de leerlingen in het speciaal basisonderwijs een onderwijsarrangement vanuit cluster 1. Dit aandeel is al een aantal jaren stabiel. Vanuit cluster 2 had 2,37% van de sbo leerlingen een arrangement. Net als in het regulier basisonderwijs is in het sbo een stijgende trend waarneembaar in ondersteuning vanuit cluster 2. 0,14% van de sbo leerlingen werd begeleid van uit een van de epilepsie-scholen.
| jaar | epi | arr1 | arr2 |
|---|---|---|---|
| 2015 | 45 | 24 | 330 |
| 2016 | 41 | 36 | 333 |
| 2017 | 9 | 30 | 392 |
| 2018 | 50 | 56 | 429 |
| 2019 | 55 | 95 | 532 |
| 2020 | 42 | 95 | 607 |
| 2021 | 30 | 98 | 651 |
| 2022 | 54 | 83 | 801 |
| 2023 | 46 | 76 | 804 |
In de aantallen is een vergelijkbaar te zien patroon als in de deelnamepercentages: de ondersteuning vanuit cluster 1 en 3 (epilepsie) is al jaren relatief constant (cluster 1 in 2023: 76; cluster 3 in 20223: 46) maar de ondersteuning vanuit cluster 2 is in de loop der jaren gestegen. Inmiddels worden ruim 800 leerlingen ondersteund vanuit cluster 2, waar dit aantal in 2015 330 was; een toename van 143%.
Ambulante begeleiding - Voortgezet Onderwijs
Na een aanvankelijke afname is het aandeel onderwijsarrangementen in regulier vo sinds 2017 ongeveer stabiel (0,20%). In 2023 had 0,06% van de vo-leerlingen een onderwijsarrangement vanuit cluster 1 en 0,14% vanuit cluster 2.
ambulante begeleiding vo in procenten
| jaar | epi | arr1 | arr2 |
|---|---|---|---|
| 2015 | 0 | ,05 | ,18 |
| 2016 | 0 | ,05 | ,16 |
| 2017 | 0 | ,05 | ,15 |
| 2018 | 0 | ,05 | ,15 |
| 2019 | ,01 | ,05 | ,14 |
| 2020 | 0 | ,06 | ,14 |
| 2021 | 0 | ,06 | ,13 |
| 2022 | 0 | ,06 | ,14 |
| 2023 | 0 | ,06 | ,14 |
Van leerlingen in regulier vo heeft 0,20% een onderwijsarrangement. Na aanvankelijke afname is dit aandeel sinds 2017 ongeveer stabiel (0,20%). In 2023 had 0,06% van de vo-leerlingen een onderwijsarrangement vanuit cluster 1 en 0,14% vanuit cluster 2.
| jaar | epi | arr1 | arr2 |
|---|---|---|---|
| 2015 | 37 | 475 | 1770 |
| 2016 | 42 | 510 | 1569 |
| 2017 | 24 | 495 | 1498 |
| 2018 | 39 | 474 | 1507 |
| 2019 | 48 | 496 | 1336 |
| 2020 | 35 | 533 | 1300 |
| 2021 | 28 | 532 | 1187 |
| 2022 | 24 | 572 | 1343 |
| 2023 | 20 | 576 | 1286 |
In regulier vo hebben 1.572 leerlingen een onderwijsarrangement: 1.029 hebben een onderwijsarrangement vanuit cluster 2, 534 vanuit cluster 1 en 9 vanuit epilepsiescholen.