Gebruikers studiefinanciering
Hier vindt u informatie over de gebruikers van de verschillende soorten studiefinanciering. In het VO betreft dit de tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (WTOS).
Allereerst vindt u informatie over totalen. Vervolgens worden ook relatieve aantallen (percentages) gepresenteerd.
Onderstaande grafiek geeft het aantal gebruikers in het vo. De aantallen voor het mbo en het hbo en wo vindt u onder 'Gerelateerde grafieken'. De gegevens in de grafieken bestrijken de periode 2019-2024. Een langere tijdreeks is te vinden in de brontabel onder 'download deze grafiek'.
Totaal aantal gebruikers VO
| Soorten gebruikers | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal gebruikers TS 18+ | 7,3 | 6,1 | 5,7 | 5,7 | 5,9 | 6,2 |
| Aantal gebruikers VO18+ | 34,6 | 32,1 | 28,5 | 29,4 | 29,7 | 29,5 |
- Het aantal vavo-leerlingen en studenten aan lerarenopleidingen die geen recht meer hebben op studiefinanciering (TS 18+) en gebruik maken van de tegemoetkoming daalde licht tussen 2019 – 2022, sinds 2023 is sprake van een kleine toename.
- Het aantal meerderjarige leerlingen in het vo (VO 18+) dat gebruik maakt van de tegemoetkoming steeg fluctueert over de jaren. Zo was er tussen 2019-2021 sprake van een relatief grote daling maar is dit sinds 2022 weer licht toegenomen.
| Periode | Totaal aantal thuiswonende studenten met basisbeurs | Totaal aantal uitwonende studenten met basisbeurs | Totaal aantal studenten met aanvullende beurs | Totaal aantal studenten met een lening | Totaal aantal studenten met een lening in de leenfase | Totaal aantal studenten met OV-reisrecht | Aantal studenten met een vergoeding voor de OV-kaart omdat zij in het buitenland studeren | Totaal aantal lesgeldplichtigen |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 175,4 | 38 | 108,1 | 56,5 | 5,5 | 327,8 | 2,6 | 214,3 |
| 2020 | 179,4 | 36,9 | 108,3 | 54,7 | 5,6 | 331,4 | 1,4 | 219,6 |
| 2021 | 180,2 | 38,1 | 112,7 | 51,2 | 5,6 | 329 | 0,8 | 219,3 |
| 2022 | 172 | 34,6 | 107,4 | 42,9 | 5,3 | 313,9 | 1,7 | 200,7 |
| 2023 | 161,8 | 29,5 | 99 | 32 | 4,5 | 294,9 | 1,8 | 184,5 |
| 2024 | 156,6 | 28,3 | 95,1 | 24,6 | 3,6 | 285,5 | 1,8 | 176,6 |
Na twee jaar van een lichte stijging is bij de meeste vormen van studiefinanciering sinds 2023 sprake van een daling in het aantal gebruikers in het mbo. Dit hangt nauw samen met de daling in het aantal mbo-studenten over die jaren. Ook het aantal lesgeldplichtigen is de afgelopen jaren gedaald, dit geldt ook voor het aantal studenten met OV-reisrecht.
| Periode | Totaal aantal thuiswonende studenten met basisbeurs | Totaal aantal uitwonende studenten met basisbeurs | Totaal aantal studenten met een aanvullende beurs | Totaal aantal studenten met een lening HBO | Totaal aantal studenten met een lening WO | Totaal aantal studenten met een lening in de leenfase HBO | Totaal aantal studenten met een lening in de leenfase WO | Totaal aantal studenten met collegegeldkrediet HBO | Totaal aantal studenten met collegegeldkrediet WO | Totaal aantal studenten met OV-reisrecht | Totaal aantal studenten met een vergoeding voor het OV omdat zij in het buitenland studeren |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 6,4 | 10,4 | 120,3 | 179,3 | 140,8 | 170238 | 139840 | 89,7 | 64,2 | 464,3 | 14,6 |
| 2020 | 2 | 3,7 | 121,1 | 170,7 | 139,2 | 167524,6 | 138870,5 | 82 | 61,3 | 486,2 | 10,1 |
| 2021 | 0,8 | 1,9 | 130,8 | 161,1 | 139,7 | 159612 | 139498 | 72,1 | 57,1 | 517,2 | 9,2 |
| 2022 | 0,3 | 1 | 129,6 | 149,8 | 138,3 | 149106 | 138159 | 59,7 | 51,1 | 527,7 | 13,7 |
| 2023 | 281,2 | 183,4 | 124,5 | 109,1 | 100,2 | 90034,7 | 83787,3 | 46,5 | 38,9 | 499,4 | 13,9 |
| 2024 | 255 | 190,2 | 200,8 | 77,2 | 74,1 | 28191 | 33001 | 35,7 | 31 | 504,1 | 15,1 |
- Door de herinvoering van de basisbeurs in het hbo en wo zien we vanaf 2023 een flinke toename van het aantal studenten met de basisbeurs.
- Het aantal gebruikers van de aanvullende beurs is in 2024 flink gestegen, dit heeft voornamelijk te maken met de inkomensverruiming voor de aanvullende beurs in het ho.
Relatief aantal studenten met een aanvullende beurs
Studenten hebben recht op aanvullende beurs indien het ouderlijk inkomen onvoldoende is om de student gedeeltelijk te kunnen voorzien in de kosten die bij studeren komen kijken. Studenten hebben gedurende de nominale duur van de studie recht op een aanvullende beurs, indien aan de inkomensvoorwaarde is voldaan. Een student moet zelf een aanvullende beurs aanvragen, de hoogte van de beurs wordt elkaar opnieuw berekend.
De indicatoren om de ontwikkeling omtrent het gebruik van de aanvullende beurs voor zowel het mbo als het ho komen uit het DUO Trendrapport 2024, dit is een jaarlijks rapport van DUO met een overzicht van trends in het bekostigd hoger onderwijs (voor wat betreft studiefinanciering ook het middelbaar beroepsonderwijs). In de onderstaande tekst wordt via hyperlinks naar de indicatoren in het trendrapport verwezen.
De indicator Gebruik aanvullende beurs naar niveau middelbaar beroepsonderwijs [TR129m] laat zien dat het gebruik op alle vier de niveaus relatief stabiel is. Wel is er in de laatste jaren een lichte daling zichtbaar bij mbo niveau 1 en mbo niveau 3. Daarnaast zijn er significante verschillen in de mate van gebruik van de aanvullende beurs tussen de vier niveaus. Zo was in studiejaar 2022/2023 het gebruik het hoogst bij niveau 1 (76,7%), daaropvolgend niveau 2 (64,1%), niveau 3 (53,4%) en het laagst bij niveau 4 (45%).
De indicator Gebruik aanvullende beurs naar soort hoger onderwijs [TR129] laat zien dat het gebruik van de aanvullende beurs in de afgelopen jaren relatief stabiel is gebleven. Er is wel een verschil tussen het gebruik in het hbo en wo, zo was in studiejaar 2022/2023 het gebruik het grootst in hbo met 30% terwijl dit in het wo 17% was.
Relatief aantal studenten met een lening
Studenten hebben de keuze om naast hun eventuele basis- en/of aanvullende beurs extra geld bij te lenen, dit gaat via een rentedragende lening. Studenten hebben recht op een rentedragende lening gedurende de nominale duur van hun studie, plus drie extra jaren. De maximale hoogte van deze lening is afhankelijk van een eventuele basis- en/of aanvullende beurs.
De indicatoren die het gebruik van de rentedragende lening weergeven komen uit het DUO Trendrapport 2024.
De indicator Percentage gebruikers rentedragende lening naar niveau mbo [TR075m] laat zien dat in de afgelopen jaren het gebruik van de rentedragende lening op alle niveaus afneemt. Het gebruik was in studiejaar 2022/2023 het grootst op niveau 1 (36,1%), daarna op niveau 2 (24%), niveau 3 (19,7%) en tot slot niveau 4 (17,5%).
De indicator Percentage gebruikers rentedragende lening naar soort ho [TR075] laat zien dat in de afgelopen jaren ook het gebruik bij hbo en wo studenten daalt. Het percentage gebruikers in studiejaar 2022/2023 in het wo (57,3%) is wel fors hoger t.o.v. het hbo (40,1%).
Naast de bovengenoemde indicatoren zijn het trendrapport nog een aantal verdiepende indicatoren over het relatieve gebruik van de rentedragende lening te vinden.