Financiën van instellingen in het hoger beroepsonderwijs
Deze pagina toont, op basis van de gegevens uit jaarrekeningen, de financiële kengetallen van instellingen in het hoger beroepsonderwijs. Verder wordt de samenstelling en ontwikkeling van de baten en lasten weergegeven.
Met ingang van verslagjaar 2017 heeft er een belangrijke verandering plaatsgevonden in de weergave van de meerjarige cijferreeksen.
Tot dusverre werden de vijfjarige reeksen jaarlijks herrekend naar de dan aanwezige instellingen. Dat impliceerde dat gegevens van instellingen die een jaar eerder waren verdwenen, bijvoorbeeld door opheffing of fusie, met terugwerkende kracht uit de cijferreeksen werden gehaald. Daarmee waren de ontwikkelingen van de cijfers per vijfjaarlijkse reeks wel goed vergelijkbaar voor de aanwezige instellingen, maar het leidde er ook toe dat hetzelfde jaar in opeenvolgende reeksen niet meer dezelfde getallen bevatte.
Met ingang van dit jaar verandert dat dus. Van elk jaar in de cijferreeks worden de cijfers weergegeven zoals ze in dat jaar waren. Er vindt dus geen herrekening meer plaats. Daarmee sluit de weergave ook een op een aan bij de weergave zoals bijvoorbeeld CBS die verschaft.
Deze verandering is vooral van invloed in po en vo, omdat daar de meeste mutaties van instellingen plaatsvinden. In het mbo en ho is dat veel geringer. Alleen als grotere instellingen om bijzondere redenen een jaarrekening te laat inleveren, kan dat voor het laatste jaar nog een verschil opleveren, gezien het opleveringstijdstip van de Financiële staat van het onderwijs.
Het is dus goed er rekening mee te houden dat de cijferreeksen en het aantal besturen in deze en de vorige jaren van elkaar kunnen verschillen voor dezelfde jaren. In de toekomst zal dat niet of nauwelijks meer het geval zijn.
Hieronder staan de financiële kengetallen van hbo-instellingen, inclusief groen onderwijs. Als eerste is de solvabiliteit te zien, onder 'Gerelateerde grafieken' vindt u de liquiditeit en rentabiliteit.
Voor alle balans- en exploitatiegegevens klikt u hier.
Solvabiliteit van hbo-instellingen
| Periode | lager dan 0,3 | 0,3 - 0,6 | 0,6 - 0,7 | 0,7 - 0,8 | 0,8 - 0,9 | hoger dan 0,9 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013 | 2 | 22 | 5 | 4 | 2 | 0 |
| 2014 | 1 | 23 | 5 | 5 | 2 | 0 |
| 2015 | 1 | 23 | 7 | 2 | 3 | 0 |
| 2016 | 2 | 22 | 7 | 4 | 1 | 0 |
| 2017 | 2 | 23 | 4 | 5 | 2 | 0 |
De solvabiliteit geeft weer of een bestuur op de langere termijn aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. Het aantal instellingen met een solvabiliteit lager dan 0,3 (de signaliseringswaarde van de Inspectie van het Onderwijs) is de afgelopen jaren redelijk stabiel gebleven.
| Periode | lager dan 1 | 1 - 2 | 2 - 3 | 3 - 4 | 4 - 5 | 5 - 6 | hoger dan 6 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013 | 16 | 13 | 2 | 3 | 1 | 0 | 0 |
| 2014 | 14 | 13 | 8 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 2015 | 15 | 16 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2016 | 12 | 18 | 6 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2017 | 14 | 17 | 4 | 1 | 0 | 0 | 0 |
De liquiditeit geeft aan in welke mate een instelling op korte termijn geld kan vrijmaken om kortlopende schulden te betalen. De Inspectie van het Onderwijs hanteert voor de liquiditeit een signaliseringswaarde van 1. In de afgelopen jaren zijn er gemiddeld genomen geen grote verschuivingen geweest in de liquiditeit van hogescholen.
| Periode | lager dan -4 | -4 - -2 | -2 - 0 | 0 - 2 | 2 - 4 | hoger dan 4 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013 | 2 | 2 | 6 | 9 | 5 | 11 |
| 2014 | 2 | 1 | 3 | 8 | 8 | 14 |
| 2015 | 2 | 4 | 7 | 12 | 5 | 6 |
| 2016 | 8 | 6 | 12 | 4 | 4 | 2 |
| 2017 | 3 | 9 | 11 | 4 | 2 | 7 |
De rentabiliteit geeft aan in hoeverre de inkomsten en uitgaven van een instelling elkaar in evenwicht houden. Idealiter zijn de kosten en opbrengsten over meerdere jaren met elkaar in evenwicht en is de rentabiliteit over meerdere jaren gemiddeld nul.
Ontwikkeling lasten hbo-instellingen
| Periode | Personeel | Afschrijvingen | Huisvesting | Overig |
|---|---|---|---|---|
| 2013 | 2760 | 211 | 229 | 491 |
| 2014 | 2850 | 248 | 237 | 481 |
| 2015 | 3002 | 226 | 238 | 531 |
| 2016 | 3143 | 240 | 233 | 544 |
| 2017 | 3229 | 240 | 232 | 523 |
De totale lasten voor instellingen in het hoger beroepsonderwijs zijn toegenomen van 3,69 miljard euro in 2013 tot 4,22 miljard euro in 2017. Onder 'Gerelateerde grafieken' vindt u de ontwikkeling van de baten.
| Periode | Rijksbijdragen | Overige overheidsbijdragen | Baten werk in opdracht van derden | Overige baten |
|---|---|---|---|---|
| 2013 | 2658 | 33 | 181 | 956 |
| 2014 | 2772 | 34 | 174 | 1017 |
| 2015 | 2837 | 32 | 174 | 1002 |
| 2016 | 2852 | 36 | 182 | 1025 |
| 2017 | 2942 | 46 | 194 | 1057 |
De totale baten van hbo-instellingen waren ruim 4,24 miljard euro in 2017. Het grootste deel van de baten bestaan uit rijksbijdragen en dit aandeel is redelijk stabiel gebleven in de afgelopen jaren.