Het Nederlands cultuurstelsel

Het Nederlands cultuurstelsel wordt gevormd door een groot aantal instellingen, organisaties en individuen die zich bezighouden met cultuur. Deze figuur brengt dit stelsel in beeld.

Het Nederlands cultuurstelsel. Deze wordt in de lopende tekst nader toegelicht.

Of het nu gaat om een popconcert of een monument, een boek of een dansoptreden, het is allemaal cultuur. Het grootste deel van het cultuuraanbod komt tot stand zonder overheidsingrijpen. De rijksoverheid schept voorwaarden voor de instandhouding, ontwikkeling en verspreiding van cultuur die niet op de vrije markt tot stand komt. Bijvoorbeeld door het verlenen van subsidies of leningen. Kwaliteit en verscheidenheid zijn daarbij belangrijke criteria. Ook stimuleert de overheid ondernemerschap. 

De taakverdeling tussen de rijksoverheid, gemeenten en provincies en binnen het rijk is als volgt: 

Rijksoverheid 

Het rijk ondersteunt instellingen van (inter)nationale betekenis via de landelijke basisinfrastructuur cultuur en de cultuurfondsen. Het heeft verder verantwoordelijkheid ten aanzien van het behoud van de rijkscollectie, instandhouding van rijksmonumenten, cultuureducatie, het bibliotheekstelsel en archiefvoorzieningen. 

Gemeenten en provincies 

Provincies zijn verantwoordelijk voor bovengemeentelijke coördinatie op regionaal niveau en de financiering van provinciale collecties. In sommige gevallen ondersteunen provincies ook het cultuuraanbod. 

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor accommodaties van culturele instellingen en voor de financiering van het beheer van gemeentelijke collecties. Zij subsidiëren lokaal aanbod, podia, bibliotheken, muziekscholen en de financiering van het beheer van gemeentelijke musea. 

Rijkscultuurfondsen 

De Rijkscultuurfondsen hebben de taak dynamiek, vernieuwing en experiment te bevorderen in alle disciplines. Zij ontvangen hun budget van het Rijk. 

Raad voor Cultuur 

De Raad voor Cultuur adviseert over het stelsel en de individuele instellingen die het Rijk financiert. 

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) 

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voert wet- en regelgeving en erfgoedbeleid uit dat het ministerie samen met de dienst ontwikkelt. 

Nationaal Archief (NA) 

Het Nationaal Archief beheert de archieven van de landelijke overheid, maar ook archieven van maatschappelijke organisaties en individuele personen die van nationaal belang zijn (geweest) 

Koninklijke Bibliotheek (KB)

De KB verzamelt de nationale collectie van Nederlandse boeken, tijdschriften en kranten, digitaal en op papier. Sinds kort ook websites. Daarnaast heeft de KB een coördinerende rol in het netwerk van openbare bibliotheken, realiseert de nationale digitale bibliotheek.