Uitval en switch

Bij toegankelijkheid gaat het om de mate waarin een student een opleiding succesvol kan doorlopen. Een significant percentage van de studenten maakt de gekozen studie niet af (switch of uitval) of loopt vertraging op. Hierbij kunnen (formele of informele) obstakels tijdens een opleiding of bij het afronden van een opleiding een rol spelen. Uit onderzoek blijkt dat niet alle studenten gelijke kansen hebben om een opleiding succesvol te doorlopen.

Eerstejaars uitval en switch in hbo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders

Eerstejaars uitval en switch in hbo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders In percentages
Uitval + switch (geen migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval + switch (geen migratieachtergrond, ouder(s) ho)Uitval + switch (niet-westerse migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval + switch (niet-westerse migratieachtergrond, ouder(s) ho)
201139%38%54%49%
201238%37%53%48%
201337%35%54%47%
201436%35%51%45%
201534%33%49%46%
201634%33%47%45%
201739%37%53%47%
201836%35%48%45%
201928%28%35%33%
202027%26%35%33%

Deze figuren laat zien dat eerstegeneratiestudenten in het hbo (zonder migratieachtergrond) iets vaker uitvallen, maar iets minder vaak switchen, dan studenten waarvan ten minste een van de ouders een ho-diploma heeft (uitval resp. 9 en 12%, switch resp. 17 en 15%).  Voor het hbo geldt dat eerstegeneratiestudenten met een niet-westerse migratieachtergrond, iets vaker switchen en uitvallen dan studenten met ouders met ho-diploma (switch resp. 23% en 22%, uitval resp. 12% en 10%).

CBS Brontabel als csv (478 bytes)
Eerstejaars uitval in hbo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders In percentages
Uitval (geen migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval (geen migratieachtergrond, ouder(s) ho)Uitval (niet-westerse migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval (niet-westerse migratieachtergrond, ouder(s) ho)
201117%13%16%14%
201215%11%15%12%
201316%11%18%14%
201416%12%17%15%
201515%12%16%12%
201615%12%16%13%
201717%13%17%13%
201817%12%16%13%
201912%9%10%10%
202012%9%12%10%

Deze figuren laat zien dat eerstegeneratiestudenten in het hbo (zonder migratieachtergrond) iets vaker uitvallen, maar iets minder vaak switchen, dan studenten waarvan ten minste een van de ouders een ho-diploma heeft (uitval resp. 9 en 12%, switch resp. 17 en 15%).  Voor het hbo geldt dat eerstegeneratiestudenten met een niet-westerse migratieachtergrond, iets vaker switchen en uitvallen dan studenten met ouders met ho-diploma (switch resp. 23% en 22%, uitval resp. 12% en 10%).

CBS Brontabel als csv (462 bytes)
Eerstejaars switch in hbo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders In percentages
Switch (geen migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Switch (geen migratieachtergrond, ouder(s) ho)Switch (niet-westerse migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Switch (niet-westerse migratieachtergrond, ouder(s) ho)
201123%26%38%35%
201222%26%37%36%
201322%24%37%33%
201419%22%33%31%
201519%21%33%33%
201619%22%32%31%
201722%25%36%34%
201820%22%32%33%
201916%19%24%24%
202015%17%23%22%

Deze figuren laat zien dat eerstegeneratiestudenten in het hbo (zonder migratieachtergrond) iets vaker uitvallen, maar iets minder vaak switchen, dan studenten waarvan ten minste een van de ouders een ho-diploma heeft (uitval resp. 9 en 12%, switch resp. 17 en 15%).  Voor het hbo geldt dat eerstegeneratiestudenten met een niet-westerse migratieachtergrond, iets vaker switchen en uitvallen dan studenten met ouders met ho-diploma (switch resp. 23% en 22%, uitval resp. 12% en 10%).

CBS Brontabel als csv (464 bytes)

Eerstejaars uitval en switch in wo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders

Eerstejaars uitval en switch in wo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders In percentages
Uitval + switch (geen migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval + switch (geen migratieachtergrond, ouder(s) ho)Uitval + switch (niet-westerse migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval + switch (niet-westerse migratieachtergrond, ouder(s) ho)
201129%28%32%32%
201227%25%34%27%
201326%25%32%30%
201423%23%30%28%
201525%24%32%29%
201624%22%28%27%
201727%24%33%31%
201826%24%32%27%
201921%19%23%20%
202024%21%28%25%

In het wo is de uitval van eerstegeneratiestudenten zonder migratieachtergrond iets hoger dan van studenten met ouders in het ho (resp. 5 en 3%). De switch is ook iets hoger onder de eerste groep (resp. 19 en 18%). De situatie is omgekeerd voor wo-studenten met een niet-westerse migratieachtergrond: eerstegeneratiestudenten vallen iets minder vaak uit dan studenten met ouders in het ho (resp. 3 en 4%). Switch is hoger onder de eerste groep (resp. 25 en 21%). In het wo valt een kwart van de eerstegeneratiestudenten met niet-westerse migratie-achtergrond uit tegenover 21 procent van de studenten waarvan ouders een ho-diploma hebben (switch is resp. 3 en 4%).

CBS Brontabel als csv (478 bytes)
Eerstejaars uitval in wo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders In percentages
Uitval (geen migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval (geen migratieachtergrond, ouder(s) ho)Uitval (niet-westerse migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Uitval (niet-westerse migratieachtergrond, ouder(s) ho)
20114%3%4%3%
20122%2%3%3%
20133%2%3%3%
20143%3%4%4%
20153%2%3%4%
20163%2%2%3%
20174%3%4%3%
20183%3%3%3%
20193%2%2%2%
20205%3%3%4%

In het wo is de uitval van eerstegeneratiestudenten zonder migratieachtergrond iets hoger dan van studenten met ouders in het ho (resp. 5 en 3%). De switch is ook iets hoger onder de eerste groep (resp. 19 en 18%). De situatie is omgekeerd voor wo-studenten met een niet-westerse migratieachtergrond: eerstegeneratiestudenten vallen iets minder vaak uit dan studenten met ouders in het ho (resp. 3 en 4%). Switch is hoger onder de eerste groep (resp. 25 en 21%). In het wo valt een kwart van de eerstegeneratiestudenten met niet-westerse migratie-achtergrond uit tegenover 21 procent van de studenten waarvan ouders een ho-diploma hebben (switch is resp. 3 en 4%).

CBS Brontabel als csv (402 bytes)
Eerstejaars switch in wo - naar migratieachtergrond en opleiding ouders In percentages
Switch (geen migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Switch (geen migratieachtergrond, ouder(s) ho)Switch (niet-westerse migratieachtergrond, eerstegeneratie ho)Switch (niet-westerse migratieachtergrond, ouder(s) ho)
201125%25%28%29%
201224%23%31%25%
201323%22%28%28%
201420%21%27%24%
201522%21%29%25%
201622%20%25%24%
201723%21%30%28%
201823%21%28%24%
201918%17%20%18%
202019%18%25%21%

In het wo is de uitval van eerstegeneratiestudenten zonder migratieachtergrond iets hoger dan van studenten met ouders in het ho (resp. 5 en 3%). De switch is ook iets hoger onder de eerste groep (resp. 19 en 18%). De situatie is omgekeerd voor wo-studenten met een niet-westerse migratieachtergrond: eerstegeneratiestudenten vallen iets minder vaak uit dan studenten met ouders in het ho (resp. 3 en 4%). Switch is hoger onder de eerste groep (resp. 25 en 21%). In het wo valt een kwart van de eerstegeneratiestudenten met niet-westerse migratie-achtergrond uit tegenover 21 procent van de studenten waarvan ouders een ho-diploma hebben (switch is resp. 3 en 4%).

CBS Brontabel als csv (442 bytes)

Studenten dat in het eerste jaar uitvalt en switcht - naar functiebeperking

Studenten dat in het eerste jaar uitvalt en switcht - naar functiebeperking In percentages
hbo (functiebeperking)wo (functiebeperking)ho (functiebeperking)hbo (geen functiebeperking)wo (geen functiebeperking)ho (geen functiebeperking)
10-1141%24%37%32%29%31%
11-1236%27%34%30%21%26%
12-1333%22%31%30%21%27%
13-1433%28%32%30%18%26%
14-1529%18%27%20%15%19%
15-1620%16%19%22%16%20%
16-1730%22%28%23%17%21%
17-1830%21%28%24%14%21%
18-1931%20%28%24%16%21%
19-2025%17%23%21%14%19%
20-2126%23%25%22%15%20%

Vanuit de Startmonitordata is bekeken hoe hoog het percentage studenten is dat uitvalt en switcht, vergeleken voor studenten met en zonder functiebeperking. Het gaat hier om surveydata. In lijn met voorgaande jaren zijn er zowel in het hbo als het wo meer uitvallers en switchers onder de groep studenten met een functiebeperking, dan onder de groep studenten zonder functiebeperking (resp. 26 vs. 22% en 23 vs. 15%). We zien, na een daling van de uitval/switch voor instroomcohort 2019-2020 het laatste jaar een stijging van zes procentpunt onder wo-studenten met een functiebeperking

Startmonitor Brontabel als csv (492 bytes)

Eerstejaars uitval en switch - naar geslacht en soort ho

Eerstejaars uitval en switch - naar geslacht en soort ho In percentages
hbo (man)hbo (vrouw)wo (man)wo (vrouw)ho (man)ho (vrouw)
10-1141%32%32%24%38%30%
11-1242%33%31%23%39%30%
12-1343%33%31%21%39%29%
13-1443%33%30%21%39%29%
14-1542%31%29%19%38%27%
15-1641%29%29%19%37%26%
16-1741%29%28%18%37%26%
17-1842%31%29%20%38%27%
18-1943%31%30%20%38%27%
19-2033%25%22%16%29%22%
20-2131%25%26%18%29%22%

In dit figuur is te zien dat de uitval en switch bij vrouwen over het algemeen lager is dan bij mannen; een verschil van zeven procentpunt (resp. 22 en 29% uitval en switch). Het verschil in uitval en switch naar geslacht is voor het instroomcohort 2020-2021 met acht procentpunt het grootst in het wo. Van de mannen valt iets meer dan een kwart (26%) procent uit, bij de vrouwen is dat bijna achttien procent. De uitval en switch is, zoals eerder gezegd, licht toegenomen in het wo. De uitval en switch is daarbij het hardst toegenomen onder mannen in het wo (een stijging van 4 ppnt.); bij vrouwen in het wo bedroeg de stijging twee procentpunt.

DUO Brontabel als csv (405 bytes)

Eerstejaars uitval en switch van voltijd bachelor instroom hbo - naar inkomen ouders

Eerstejaars uitval en switch van voltijd bachelor instroom hbo - naar inkomen ouders In percentages
Q1 uitvalQ2 uitvalQ3 uitvalQ4 uitvalQ5 uitvalQ1 switchQ2 switchQ3 switchQ4 switchQ5 switch
201119%17%15%14%13%29%28%25%24%25%
201217%15%14%13%12%29%28%24%24%24%
201318%16%15%13%13%28%27%24%22%23%
201419%17%15%14%13%25%25%22%20%22%
201517%16%14%13%12%25%24%21%19%21%
201617%15%14%13%12%25%24%21%20%21%
201718%16%15%14%13%28%27%24%24%26%
201818%16%15%14%12%25%25%22%21%23%
201913%11%10%10%9%20%20%18%18%19%
202014%12%11%10%9%18%19%17%16%17%
CBS Brontabel als csv (560 bytes)

Eerstejaars uitval en switch van voltijd bachelor instroom wo - naar inkomen ouders

Eerstejaars uitval en switch van voltijd bachelor instroom wo - naar inkomen ouders In percentages
Q1 uitvalQ2 uitvalQ3 uitvalQ4 uitvalQ5 uitvalQ1 switchQ2 switchQ3 switchQ4 switchQ5 switch
20116%4%3%3%3%28%25%25%24%26%
20125%3%2%2%2%28%25%24%22%23%
20135%3%3%2%2%27%26%23%22%23%
20146%4%3%3%3%24%24%21%20%21%
20155%4%3%3%2%25%24%21%21%22%
20166%3%3%2%2%24%22%21%20%20%
20175%4%4%3%3%26%23%22%22%22%
20186%5%3%3%3%25%22%22%22%22%
20194%3%3%2%2%18%19%17%17%18%
20206%4%4%4%3%19%20%19%18%19%

Deze figuren laten een analyse van de uitval- en switchcijfers van studenten naar inkomensniveau van ouders bij het hbo en wo zien. Bij deze analyse is gebruikgemaakt van CSB microdata. In de CBS-analyses zijn alleen de uitval- en switchcijfers van studenten geanalyseerd waarvan het inkomensniveau van de ouders bekend is (85%). Het inkomensniveau is ingedeeld in kwintielen: Q1 staat voor de laagste twintig procent inkomens en Q5 voor de hoogste twintig procent. We zien dat studenten met ouders uit de laagste inkomensgroep in zowel het hbo als het wo het vaakst uitvallen. Ho-studenten met ouders uit de op één na laagste inkomensgroep switchen het vaakst.

CBS Brontabel als csv (512 bytes)

Eerstejaars uitval en switch in hbo - naar vooropleiding en opleiding ouders

Eerstejaars uitval en switch in hbo - naar vooropleiding en opleiding ouders In percentages
Uitval + switch (mbo naar hbo, eerste generatie ho)Uitval + switch (mbo naar hbo, ouder(s) ho-diploma)Uitval + switch (havo naar hbo, eerste generatie ho)Uitval + switch (havo naar hbo, ouder(s) ho-diploma)
201145%38%43%42%
201245%37%41%41%
201347%37%40%38%
201444%36%38%37%
201541%35%37%37%
201640%33%37%37%
201745%37%42%41%
201841%34%40%38%
201930%25%31%30%
202030%25%30%28%

Dit figuur toont uitvalcijfers naar sociale herkomst (op basis van het opleidingsniveau van de ouders), uitgesplitst naar vooropleiding. Mbo’ers en havisten die een hbo opleiding volgen, kennen een lagere uitval wanneer hun ouders een ho-diploma hebben ten opzichte van eerstegeneratiestudenten. De switch is eveneens hoger (14%) onder eerstegeneratiestudenten met een mbo-vooropleiding, dan onder studenten met hoogopgeleide ouders (12%); onder havisten is dit voor beide groepen gelijk (20%). De uitval en switch is het hoogst onder hbo-studenten die de havo hebben afgerond (30% onder eerstegeneratiestudenten, 28% onder studenten van ouders met een ho-diploma), gevolgd door studenten die na het mbo een hbo-opleiding volgen (resp. 30% en 25%). Het grootste verschil naar opleidingsniveau van ouders is terug te zien bij de groep mbo studenten die een hbo-opleiding volgt: de uitval en switch van eerstegeneratiestudenten ligt vijf procentpunten hoger dan die van studenten waarvan de ouders een ho-opleiding hebben voltooid.

CBS Brontabel als csv (432 bytes)
Eerstejaars uitval in hbo - naar vooropleiding en opleiding ouders In percentages
Uitval (mbo naar hbo, eerste generatie ho)Uitval (mbo naar hbo, ouder(s) ho-diploma)Uitval (havo naar hbo, eerste generatie ho)Uitval (havo naar hbo, ouder(s) ho-diploma)
201122%19%13%12%
201221%17%12%10%
201323%19%11%10%
201423%19%12%11%
201521%17%12%11%
201620%16%12%11%
201722%18%12%12%
201822%17%12%11%
201915%12%9%8%
202016%12%9%8%

Dit figuur toont uitvalcijfers naar sociale herkomst (op basis van het opleidingsniveau van de ouders), uitgesplitst naar vooropleiding. Mbo’ers en havisten die een hbo opleiding volgen, kennen een lagere uitval wanneer hun ouders een ho-diploma hebben ten opzichte van eerstegeneratiestudenten. De switch is eveneens hoger (14%) onder eerstegeneratiestudenten met een mbo-vooropleiding, dan onder studenten met hoogopgeleide ouders (12%); onder havisten is dit voor beide groepen gelijk (20%). De uitval en switch is het hoogst onder hbo-studenten die de havo hebben afgerond (30% onder eerstegeneratiestudenten, 28% onder studenten van ouders met een ho-diploma), gevolgd door studenten die na het mbo een hbo-opleiding volgen (resp. 30% en 25%). Het grootste verschil naar opleidingsniveau van ouders is terug te zien bij de groep mbo studenten die een hbo-opleiding volgt: de uitval en switch van eerstegeneratiestudenten ligt vijf procentpunten hoger dan die van studenten waarvan de ouders een ho-opleiding hebben voltooid

CBS Brontabel als csv (392 bytes)
Eerstejaars switch in hbo - naar vooropleiding en opleiding ouders In percentages
Switch (mbo naar hbo, eerste generatie ho)Switch (mbo naar hbo, ouder(s) ho-diploma)Switch (havo naar hbo, eerste generatie ho)Switch (havo naar hbo, ouder(s) ho-diploma)
201123%19%30%30%
201224%20%29%30%
201324%19%29%28%
201420%17%26%26%
201520%17%25%25%
201619%17%25%26%
201722%20%30%29%
201819%18%28%26%
201915%13%22%22%
202014%12%20%20%

Dit figuur toont uitvalcijfers naar sociale herkomst (op basis van het opleidingsniveau van de ouders), uitgesplitst naar vooropleiding. Mbo’ers en havisten die een hbo opleiding volgen, kennen een lagere uitval wanneer hun ouders een ho-diploma hebben ten opzichte van eerstegeneratiestudenten. De switch is eveneens hoger (14%) onder eerstegeneratiestudenten met een mbo-vooropleiding, dan onder studenten met hoogopgeleide ouders (12%); onder havisten is dit voor beide groepen gelijk (20%). De uitval en switch is het hoogst onder hbo-studenten die de havo hebben afgerond (30% onder eerstegeneratiestudenten, 28% onder studenten van ouders met een ho-diploma), gevolgd door studenten die na het mbo een hbo-opleiding volgen (resp. 30% en 25%). Het grootste verschil naar opleidingsniveau van ouders is terug te zien bij de groep mbo studenten die een hbo-opleiding volgt: de uitval en switch van eerstegeneratiestudenten ligt vijf procentpunten hoger dan die van studenten waarvan de ouders een ho-opleiding hebben voltooid

CBS Brontabel als csv (396 bytes)