Gezonde kinderen die meer bewegen in en rondom schooltijd
Kwalitatief goed bewegingsonderwijs in combinatie met een rijk buitenschools aanbod is belangrijk voor de motorische ontwikkeling van kinderen. Dit draagt bij aan het ontwikkelen en behouden van een gezonde en actieve leefstijl, ook op latere leeftijd.
Doelstellingen
- Scholen committeren zich aan de doelen uit de agenda Sport en Bewegen om vanaf 2017 minimaal twee lesuren per week bewegingsonderwijs te bieden; waar mogelijk streven scholen naar drie lesuren bewegingsonderwijs.
- Vanaf 2017 worden alle lesuren bewegingsonderwijs gegeven door een bevoegde leerkracht (ALO of pabo met LO-bevoegdheid).
Aandeel scholen dat minimaal 2 lesuren bewegingsonderwijs geeft per week
| Periode | Aandeel scholen dat minimaal 2 lesuren bewegingsonderwijs geeft per week | Aandeel scholen dat minimaal 2 lesuren bewegingsonderwijs geeft per week |
|---|---|---|
| 2015 | 78% | ambitie 78% |
| 2016 | 69% | ambitie 89% |
| 2017 | 65% | ambitie 100% |
| 2018 | 69% | ambitie 100% |
| 2019 | 64% | ambitie 100% |
| 2020 | ambitie 100% |
Welke beweging is zichtbaar
Uit de Monitor Bestuursakkoord blijkt dat 64 procent van de scholen in juni 2020 twee of meer lesuren bewegingsonderwijs geeft. Dit is een daling ten opzichte van 2018, waar dit percentage 69 procent bedroeg.10 Eveneens op 64 procent van de scholen wordt al het bewegingsonderwijs gegeven door een bevoegde leerkracht; dit is een stijging van negen procent ten opzichte van 2018. In 2020 wordt gemiddeld 86 procent van de lessen bewegingsonderwijs gegeven door een bevoegde leerkracht. In de meting van 2018 was dit 79% en in 2017 85%.
24 procent van de deelnemende scholen geeft aan van plan te zijn om in de komende jaren meer bewegingsonderwijs te gaan geven. Scholen die het minimum aantal uren nu niet halen en dit in het komende jaar ook niet verwachten, noemen knelpunten als onvoldoende tijd in het onderwijsprogramma, onvoldoende middelen en de beschikbaarheid en afstand tot de gymaccommodatie. Onvoldoende gymzalen wordt in toenemende mate genoemd in de monitor (in 2017 was dit 14 procent, in 2018 22 en in 2020 26 procent).
10 Regioplan, Enquête Bestuursakkoord PO – tabellenrapport 2019
Welke acties worden ondernomen
De cijfers uit de evaluatie maken inzichtelijk dat er weliswaar positieve trends zijn te signaleren, maar dat met name de gegeven uren bewegingsonderwijs achterblijven. Dit jaar speelt de invloed van Covid-19 daarnaast ook nog mee. Lokaal zijn er inschattingen gemaakt over wat onder deze omstandigheden wenselijk en acceptabel is. Gymzalen waren bijvoorbeeld niet altijd opengesteld voor bewegingsonderwijs. Deze en andere maatregelen om het besmettingsgevaar te verkleinen hebben er wellicht toe geleid dat er minder uren bewegingsonderwijs zijn geven.
In de actualisering van deugdelijkheidseisen is opgenomen dat alle scholen verplicht worden twee uren bewegingsonderwijs aan te bieden. De komende drie jaar zullen we samen met de PO-Raad en de KVLO11 deze verandering onder de aandacht brengen bij scholen, en daarbij zo goed mogelijk passende ondersteuning bieden zodat scholen aan deze wettelijke eisen kunnen voldoen. Er wordt nader overleg gevoerd over hoe de € 8 miljoen aan structurele middelen aangewend kunnen worden om te bevorderen dat scholen tijdig aan de deugdelijkheidseisen gaan voldoen.
Daarnaast kunnen scholen de werkdrukmiddelen blijven inzetten voor vakleerkrachten. Uit een peiling van de PO-Raad blijkt dat 49 procent van de scholen de werkdrukmiddelen (deels) hiervoor inzet.12
Er zijn de afgelopen jaren verschillende maatregelen genomen waarvan een positieve uitwerking werd verwacht, zoals het sluiten van het Nationaal Sportakkoord, de intensivering van de Brede Impuls Combinatiefuncties, en de werkdrukmiddelen. De effecten van deze maatregelen zijn met name terug te zien in de bevoegd gegeven lessen. In het kader van het gesloten Sportakkoord en Nationaal Preventieakkoord is samen met VWS gewerkt aan sterkere samenwerking tussen gemeenten, scholen en sportverenigingen om het lokale sport- en beweegklimaat duurzaam te verbeteren. Deze samenwerking zal naar verwachting ook positief bijdragen aan het bewustzijn van het belang van bewegen, en de mogelijkheden voor scholen om hun bewegingsonderwijs in te richten. Deze lijn die de samenwerking op lokaal niveau versterkt zullen we ook de komende jaren doorzetten .
11 Koninklijke Vereniging Lichamelijke Opvoeding
12 https://www.poraad.nl/system/files/werkgeverszaken/rapportage_po_raad_-_onderzoek_werkdrukmiddelen.pdf
| Periode | Aandeel scholen waar 100% van de lesuren bewegingsonderwijs door een bevoegde leerkracht wordt gegeven | Aandeel scholen waar 100% van de lesuren bewegingsonderwijs door een bevoegde leerkracht wordt gegeven |
|---|---|---|
| 2015 | 75% | ambitie 75% |
| 2016 | 75% | ambitie 83% |
| 2017 | 67% | ambitie 92% |
| 2018 | 55% | ambitie 100% |
| 2019 | 64% | ambitie 100% |
| 2020 | ambitie 100% |
Welke beweging is zichtbaar
Uit de Monitor Bestuursakkoord blijkt dat 64 procent van de scholen in juni 2020 twee of meer lesuren bewegingsonderwijs geeft. Dit is een daling ten opzichte van 2018, waar dit percentage 69 procent bedroeg.10 Eveneens op 64 procent van de scholen wordt al het bewegingsonderwijs gegeven door een bevoegde leerkracht; dit is een stijging van negen procent ten opzichte van 2018. In 2020 wordt gemiddeld 86 procent van de lessen bewegingsonderwijs gegeven door een bevoegde leerkracht. In de meting van 2018 was dit 79% en in 2017 85%.
24 procent van de deelnemende scholen geeft aan van plan te zijn om in de komende jaren meer bewegingsonderwijs te gaan geven. Scholen die het minimum aantal uren nu niet halen en dit in het komende jaar ook niet verwachten, noemen knelpunten als onvoldoende tijd in het onderwijsprogramma, onvoldoende middelen en de beschikbaarheid en afstand tot de gymaccommodatie. Onvoldoende gymzalen wordt in toenemende mate genoemd in de monitor (in 2017 was dit 14 procent, in 2018 22 en in 2020 26 procent).
10 Regioplan, Enquête Bestuursakkoord PO – tabellenrapport 2019
Welke acties worden ondernomen
De cijfers uit de evaluatie maken inzichtelijk dat er weliswaar positieve trends zijn te signaleren, maar dat met name de gegeven uren bewegingsonderwijs achterblijven. Dit jaar speelt de invloed van Covid-19 daarnaast ook nog mee. Lokaal zijn er inschattingen gemaakt over wat onder deze omstandigheden wenselijk en acceptabel is. Gymzalen waren bijvoorbeeld niet altijd opengesteld voor bewegingsonderwijs. Deze en andere maatregelen om het besmettingsgevaar te verkleinen hebben er wellicht toe geleid dat er minder uren bewegingsonderwijs zijn gegeven.
In de actualisering van deugdelijkheidseisen is opgenomen dat alle scholen verplicht worden twee uren bewegingsonderwijs aan te bieden. De komende drie jaar zal ik samen met de PO-Raad en de KVLO11 deze verandering onder de aandacht brengen bij scholen, en daarbij zo goed mogelijk passende ondersteuning bieden zodat scholen aan deze wettelijke eisen kunnen voldoen. Er wordt nader overleg gevoerd over hoe de € 8 miljoen aan structurele middelen aangewend kunnen worden om te bevorderen dat scholen tijdig aan de deugdelijkheidseisen gaan voldoen.
Daarnaast kunnen scholen de werkdrukmiddelen blijven inzetten voor vakleerkrachten. Uit een peiling van de PO-Raad blijkt dat 49 procent van de scholen de werkdrukmiddelen (deels) hiervoor inzet.12
Er zijn de afgelopen jaren verschillende maatregelen genomen waarvan een positieve uitwerking werd verwacht, zoals het sluiten van het Nationaal Sportakkoord, de intensivering van de Brede Impuls Combinatiefuncties, en de werkdrukmiddelen. De effecten van deze maatregelen zijn met name terug te zien in de bevoegd gegeven lessen. In het kader van het gesloten Sportakkoord en Nationaal Preventieakkoord is samen met VWS gewerkt aan sterkere samenwerking tussen gemeenten, scholen en sportverenigingen om het lokale sport- en beweegklimaat duurzaam te verbeteren. Deze samenwerking zal naar verwachting ook positief bijdragen aan het bewustzijn van het belang van bewegen, en de mogelijkheden voor scholen om hun bewegingsonderwijs in te richten. Deze lijn die de samenwerking op lokaal niveau versterkt zullen we ook de komende jaren doorzetten .
11 Koninklijke Vereniging Lichamelijke Opvoeding
12 https://www.poraad.nl/system/files/werkgeverszaken/rapportage_po_raad_-_onderzoek_werkdrukmiddelen.pdf