Wat is het?

De prestaties van leerlingen en het studiesucces van studenten illustreren de opbrengsten van het onderwijsstelsel. We beperken ons hier tot het monitoren van de prestaties op de kernvakken. Nieuwe ambities en speerpunten zoals meer maatwerk, gedifferentieerde opleiding en uitstroommogelijkheden, brede talentontwikkeling en dergelijke komen hiermee (nog) niet tot uiting.

Hoe wordt het gemeten?

Voor het po en vo beschikken we over de landelijk gemiddelde prestaties op de kernvakken. In het mbo, hbo en wo is het studiesucces een aspect van de opbrengst van het onderwijs.

Slagingspercentage in het voortgezet onderwijs boven de 90%

Gemiddeld slaagt ruim 90% van de eindexamenkandidaten in het vo jaarlijks voor het examen. Dit aandeel is de afgelopen jaren relatief stabiel. Het slagingspercentages op het vmbo ligt structureel hoger dan dat op de andere onderwijsniveaus.

Bron: DUO

Jaarresultaat in het mbo

Ruim 70% van de mbo-studenten ronden jaarlijks hun opleiding succesvol af. In 2017/2018 is dit aandeel 71%, dat is twee procentpunten lager dan in 2016/2017. Voor het mbo als geheel geldt een stijging van 68% in 2010/2011 naar 71% in 2017/2018.

* Vanaf 2017/2018 worden studenten in de entree-opleiding niet meer meegenomen in de berekening van deze indicator. Voor de vergelijkbaarheid is dat ook toegepast in de twee voorgaande jaren.

Bron: MBO-raad

Wat is het?

Door de schoolloopbaan te volgen, zien we in hoeverre het onderwijsstelsel leerlingen en studenten in staat stelt om in hun eigen tempo de school te doorlopen.

Hoe wordt het gemeten?

We tonen hoeveel leerlingen en studenten korter of langer dan nominaal door een onderwijssector stromen, in het speciaal onderwijs terechtkomen, of voortijdig uitvallen.

Zittenblijvers in het po en vo

Het aandeel zittenblijvers in het po is de afgelopen jaren licht gedaald. Het percentage zittenblijvers in het vo is in 2019 6,03%. Dit percentage is sinds 2012 gedaald van 6,31% naar 5,16% in 2016. Vanaf 2016 is het percentage weer gestegen naar 6,03% in 2019.

Voortijdig schoolverlaten

Het aantal jongeren van 12 tot 23 jaar dat jaarlijks het onderwijs zonder startkwalificatie verlaat, is de afgelopen jaren gedaald van 39941 in 2009/2010 naar 22953 in 2015/2016. Vanaf 2016-2017 is een lichte stijging te zien.

Bron: DUO

Wat is het?

Toegankelijk onderwijs leidt ertoe dat leerlingen en studenten, ondanks verschillen in achtergrond, op een passend niveau terechtkomen.

Hoe wordt het gemeten?

We combineren het behaald eindresultaat en de vooropleiding van leerlingen. Ook kijken we in hoeverre de sociaal economische status (ses) relevant is voor het eindresultaat.

Behaald hbo-diploma naar vooropleiding

De kans op een hbo-bachelor diploma is het grootst voor studenten die hun hbo studie starten met een vwo diploma. Bijna driekwart van hen rondt de studie succesvol af. Dit geldt voor bijna twee-derde van de studenten met maximaal havo als vooropleiding. Studenten die na hun mbo-4 opleiding verder gaan in het hbo zijn minder succesvol: bijna 60 procent behaalde in 2019 een hbo bachelor diploma.

Bron: DUO

Wat is het?

We volgen de internationale positie van het Nederlands onderwijs met enkele belangrijke indicatoren. We beperken ons tot de prestaties op de kernvakken in alle onderwijssectoren.

Hoe wordt het gemeten?

In de internationale onderzoeken ‘TIMSS’, ‘PIRLS’ en ‘PISA’ worden de lees- , reken- en natuurwetenschappelijke vaardigheden van leerlingen in het primair- en voortgezet onderwijs gemeten. De vaardigheden van het jongste cohort (16-24 jaar) van het OESO-onderzoek ‘PIAAC’ toont de internationale prestaties van de studenten in het mbo, hbo en wo.

Internationale prestaties van Nederlandse basisschoolleerlingen

De prestaties van Nederlandse basisschoolleerlingen in groep 6 op het gebied van lezen, rekenen en natuuronderwijs zijn licht afgenomen. Nederland scoort op alle drie de domeinen wel boven het schaalgemiddelde van 500.

* Voor lezen is het jaar 2001 ipv 2003, 2006 ipv 2007 en 2016 ipv 2015

Bron: TIMSS/PIRLS (IEA)

Internationale prestaties van leerlingen in het voortgezet onderwijs

De prestaties van 15-jarige leerlingen in het voortgezet onderwijs op het gebied van lezen, wiskunde en natuurwetenschappen laten vanaf 2012 een dalende trend zien. Deze dalende trend zien we ook terug in het internationale gemiddelde. Daarmee score leerlingen in voortgezet onderwijs altijd consequent boven het internationale OESO gemiddelde op de vaardigheidstoetsen van PISA.

Bron: PISA (OESO)

Wat is het?

In toegankelijk onderwijs sluiten de opeenvolgende onderwijssectoren goed op elkaar aan en ervaren kinderen geen drempel bij overgang van de ene naar de andere sector. Hierdoor komen leerlingen en studenten op een bij hen passend niveau terecht.

Hoe wordt het gemeten?

De overgangen tussen onderwijssectoren volgen we door het niveau van de huidige opleiding van leerlingen en het niveau van de gevolgde vooropleiding met elkaar te vergelijken.

Mbo-instromers naar vooropleiding in het vo

We constateren dat het merendeel van de leerlingen op een mbo-niveau instroomt dat aansluit op hun behaald niveau in het voortgezet onderwijs.

Bron: DUO

Her-inschrijvers in het hoger onderwijs na 1 jaar

Het merendeel van de studenten dat begint aan een studie op universiteit of hogeschool, is na een jaar nog op dezelfde instelling te vinden (herinschrijvers). Ook blijkt dat het overgrote deel eveneens dezelfde studie volgt.

Bron: DUO

Wat is het?

Toegankelijk onderwijs zorgt ervoor dat leerlingen en studenten goed worden begeleid in hun keuze voor een vervolgopleiding. Zodat zij terechtkomen op een niveau en richting dat bij hen past.

Hoe wordt het gemeten?

Of leerlingen en studenten goed worden begeleid, kunnen we opmaken uit hun tevredenheid over de voorbereiding en begeleiding naar het vervolgonderwijs. Van po naar vo en van vo naar vervolgonderwijs. De mate van switchen in mbo en ho illustreert dat studenten niet altijd in een direct doorlopende lijn hun schoolcarrière doorlopen.

Begeleiding van leerlingen in keuze naar het voortgezet onderwijs

Ruim twee-derde van de leerlingen in de brugklas is tevreden over de begeleiding bij de overgang van het primair onderwijs (po) naar de brugklas. Dit aandeel is de afgelopen jaren stabiel.

Bron: LAKS

Wat is het?

Het onderwijsstelsel zorgt dat studenten hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. Het leidt hen op voor een passende arbeidsmarktpositie op de nationale of internationale arbeidsmarkt.

Hoe wordt het gemeten?

Of het onderwijsstelsel op dit gebied goed functioneert, kunnen we o.a. opmaken uit de tevredenheid van studenten over de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Maar ook uit hun arbeidsmarktpositie, of zij een baan op niveau hebben en of zij een baan hebben gevonden passend bij de studierichting.

Baan op eigen niveau en in eigen of verwante richting

De percentages schoolverlaters die een baan in de eigen of verwante richting hebben, zijn wat lager dan de percentages schoolverlaters die een baan op minimaal eigen niveau hebben; vooral voor de mbo-bol afgestudeerden.

Bron: ROA, hbo en VSNU

Tevredenheid over aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt

De tevredenheid van mbo- en hbo-studenten over de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt verschilt per sector. In het bbl is de tevredenheid het hoogst. 70% van de bbl-afgestudeerden geeft aan dat hun opleiding in (zeer) sterke mate een goede basis was om te starten op de arbeidsmarkt.

Bron: ROA, hbo en VSNU

Wat is het?

Het onderwijsstelsel zorgt dat studenten hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. De outcome van onderwijs is een goed opgeleide beroepsbevolking, met werkenden op alle niveaus conform de vraag van de arbeidsmarkt. Een beroepsbevolking die zich ook voortdurend blijft scholen en ontwikkelen.

Hoe wordt het gemeten?

Het aandeel werkenden in de beroepsbevolking illustreert de outcome van onderwijs, per sector. De deelname aan leven lang leren toont de bereidheid van de beroepsbevolking zich bij te scholen en aan te passen aan de voortdurend veranderende arbeidsmarkt.

Arbeidsparticipatie naar opleidingsniveau

Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe vaker men een baan heeft.

Bron: CBS;EBB

Deelname aan Leven Lang Leren

Het aandeel volwassenen dat deelneemt aan scholing is in de afgelopen jaren licht toegenomen. Nederland scoort internationaal goed op deze Europese indicator.

Bron: Eurostat

Meer weten?

• EU2020 indicator: Leven Lang Leren
• Thema-analyse over Leven Lang Leren

Wat is het?

Het onderwijsstelsel zorgt dat studenten hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. De outcome van onderwijs is een goed opgeleide beroepsbevolking die internationaal kan concurreren.

Hoe wordt het gemeten?

We vergelijken zowel het gemiddeld behaalde opleidingsniveau van de beroepsbevolking, als ook de prestaties van de volwassen beroepsbevolking. Hierbij beperken we ons tot de kernvakken: reken- en taalvaardigheden en het probleemoplossend vermogen als gemeten in het ‘PIAAC’-onderzoek.

Opleidingsniveau van de bevolking

Het opleidingsniveau van de Nederlandse beroepsbevolking is internationaal gezien hoog. Het percentage hoogopgeleiden in ligt wel duidelijk hoger dan gemiddeld in de EU. In het Verenigd Koninkrijk en Finland is het percentage hoogopgeleiden het hoogst.

Bron: OIC

Vaardigheden van de bevolking

De vaardigheden van de Nederlandse bevolking zijn hoger dan het internationaal gemiddelde (OESO) op het gebied van taal, rekenen en het probleemoplossend vermogen. Nederland neemt ten opzichte van de andere 24 deelnemende landen respectievelijk een derde, vierde en zesde positie in.

Bron: PIAAC

Wat is het?

Het onderwijsstelsel zorgt dat studenten hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. Dit gaat verder dan taal en rekenen. Gedurende hun onderwijsloopbaan leren kinderen ook sociale, non-cognitieve vaardigheden. Deze socialisatiefunctie is o.a. sinds 2006 vastgelegd in de burgerschapsopdracht van scholen in het primair onderwijs.

Hoe wordt het gemeten?

Sociale competenties zijn minder makkelijk te meten dan basisvaardigheden. We beperken ons hier tot hetgeen beschikbaar is van de Inspectie van het Onderwijs (die toezicht houdt op de burgerschapsopdracht van po-scholen), en de resultaten van de JOB-monitor en Nationale Studentenenquête.

Sociale competenties van leerlingen

De sociale competenties van leerlingen zijn aan het einde van de schoolperiode op een merendeel van de basisscholen op een voldoende niveau. 7 op de 10 basisscholen voldoet in schooljaar 2014/2015 aan de landelijke inspectienorm.

Bron: Inspectie van het onderwijs

Tevredenheid over verworven algemene vaardigheden, 2018

In 2018 was bijna 73% van de hbo-studenten en bijna 84% van de wo-studenten (zeer) tevreden over hun opleiding in het algemeen. Voor het eerst sinds jaren is er sprake van een lichte daling. In de afgelopen jaren is het aandeel (zeer) tevreden studenten in het hbo sterk gestegen; 7 procentpunten in de periode 2010-2018. Het aandeel (zeer ) tevreden studenten in het wo steeg in deze periode met 3 procentpunten. Er zijn geen recentere waarden uit de Nationale Studenten Enquête beschikbaar; in 2018-2019.

Bron: Nationale Studenten Enquête (NSE)

Wat is het?

Het onderwijsstelsel zorgt dat studenten hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. Naast de cognitieve en (non) cognitieve vaardigheden draagt het onderwijs maatschappelijke waarden, normen en gedragingen over. Leerlingen hebben deze kennis nodig om een actieve rol te kunnen spelen in de samenleving. Deze socialisatiefunctie is o.a. sinds 2006 vastgelegd in de burgerschapsopdracht van scholen in het primair onderwijs.

Hoe wordt het gemeten?

Kennis van de democratie en maatschappij wordt niet direct gemeten. We beperken ons hier tot hetgeen beschikbaar is van de Inspectie van het Onderwijs (die toezicht houdt op de burgerschapsopdracht van po-scholen) en de resultaten van internationale onderzoeken naar de kennis van vo-leerlingen over politiek en maatschappij.

Bevordering van actief burgerschap en sociale integratie

Ruim twee-derde van de basisscholen draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op de bevordering van burgerschap en sociale integratie.

Bron: Inspectie van het onderwijs

Beheersingsniveau van politiek en maatschappelijk burgerschap

Internationaal onderzoek toont dat ongeveer één op de drie leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs een zeer goed begrip heeft van politiek en maatschappelijk burgerschap, en is toegerust om actief invulling te geven aan hun rol als burger (beheersingsniveau A). Nederlandse kinderen hebben daarmee een lager beheersingsniveau van deze aspecten dan leeftijdsgenoten in Scandinavische landen.

Bron: IEA; International Civic and Citizenship Study (ICCS 2016)

Wat is het?

Het onderwijsstelsel zorgt dat studenten hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. De outcome van onderwijs is een goed opgeleide beroepsbevolking en dit vormt de basis voor de ontwikkeling van de samenleving. Het vertrouwen dat mensen hebben in elkaar en in maatschappelijke en politieke instituties is essentieel voor het functioneren van een samenleving.

Hoe wordt het gemeten?

In het CBS-onderzoek ‘Sociale samenhang en welzijn’ wordt het sociaal en institutioneel vertrouwen jaarlijks gemeten. In internationaal verband wordt de maatschappelijke outcome in de OESO-publicatie ‘Education at a Glance’ met jaarlijks wisselende indicatoren gemeten.

Institutioneel vertrouwen en sociaal vertrouwen

Opleidingsniveau en vertrouwen zijn doorgaans sterk positief gerelateerd. Hoogopgeleiden hebben relatief meer vertrouwen in instituties, de pers en medemens dan laagopgeleiden.

Bron: CBS